Het onderstaande gedicht van Giovanni Pascoli De Poes dateert uit 1885.
De Poes
‘t Was een verwaarloosde poes, die hoorde
bij niemand, ze was al oud en had een jonkie.
Op een nacht (door de schoorsteen
huilde en brulde de storm)
trok ‘t geluid van een bede mij naar de deur,
en daar stond ze, met haar zoontje bij zich.
Met een lieflijk zetje duwde ze ‘t stakkertje
aan mijn voeten en verdween in de zwarte nacht.
Een diepzwarte nacht, vol pijn en leed!
Gebrul en gesnik, schril gelach en scherp gegil
droeg de wind vanuit de woestijn.
En de regen sloeg met veel lawaai,
Tegen de muren en de vensters.
‘t Lag te spinnen het kleintje, tevreden.
Het Italiaanse origineel
La Gatta
Era una gatta, assai trita, e non era
d’alcuno, e, vecchia, aveva un suo gattino.
Ora, una notte, (su per il camino
s’ingolfava e rombava la bufera)
trassemi all’uscio il suon d’una preghiera,
e lei vidi e il suo figlio a lei vicino.
Mi spinse ella, in un dolce atto, il meschino
tra piedi; e sparve nella notte nera.
Che nera notte, piena di dolore!
Pianti e singulti e risa pazze e tetri
urli portava dai deserti il vento.
E la pioggia cadea, vasto fragore,
sferzando i muri e scoppiettando ai vetri.
Facea le fusa il piccolo, contento.
Massa, 1885
Een enkele opmerking
Pascoli schreef het sonnet in het metrum endecasillabe, hendecasyllabus, dat in de Italiaanse poëtische traditie domineert. De versregel bevat elf lettergrepen en het belangrijkste accent valt op de tiende lettergreep. Er worden twee modellen onderscheiden.
6 + 10 genaamd: hendecasyllabus a maiore
4 + 8 + 10 genaamd: hendecasyllabus a minore
4 + 7 + 10 genaamd: hendecasyllabus a minore di settima
Bij de variant a minore di settima verschuift het accent van 8 naar 7. Niet zelden geeft men de eerste terzine van de Goddelijke Komedie als voorbeeld:
Nel mezzo del cammin di nostro vita
etternalmente rimanendosi una
in forma dunque di candida rosa
Dat de regels niet absoluut zijn zal niemand verbazen, noch dat het aantal varianten en nieuwe opvattingen in de loop der eeuwen zijn gegroeid.
Het rijmschema van Pascoli’s gedicht is ABBA ABBA CDE CDE.
Mijn vertaling blijft dicht bij de tekst om het verhaal dat Pascoli wil vertellen zo goed mogelijk over te brengen. Die vertaalopvatting heeft als gevolg dat ik moet afzien van het rijm.
Aantekeningen bij Giovanni Pascoli De Poes. Een gedicht uit 1885
- Bron: Giovanni Pascoli, Poesie varie di Giovanni Pascoli. Raccolte da Maria [Pascoli]- Seconda edizione riordinata ed aumentata. Bologna: Zanichelli, 1914.
- Voor andere gedichten van Italiaanse auteurs met hetzelfde thema zie hier.
