In het voorjaar stichtte de historicus van het christendom Ernesto Buonaiuti (1881-1946) het tijdschrift Rivista storico critica delle scienze teologiche, dat de theologie benaderde vanuit een historisch-kritisch gezichtspunt. De verklaarde tegenstander van de monarchie Giuseppe Mazzini is na decennia officiëel toegetreden totde vier vadersDe andere drie: koning Vittorio Emanuele II, Camillo Cavour en Giuseppe Garibaldi. des vaderlands. Lees hieronder verder over Rome 1905 wat gebeurde er in de hoofdstad.
1 januari
Geboortedag van Adriana Pincherle (1905-1996). Haar geboortedatum is onbekend, daarom hier op 1 januari gesteld. Zij stierf op 8 januari 1996 in Florence. Zij was de oudere zuster van de schrijver Alberto Moravia.
12 maart
Eerste minister Giolitti treedt af en een regering van Tommaso Tittoni (1855-1931) treedt aan. Die duurt echter maar twee weken.
27 maart
De stad verleent het ereburgerschap aan Giovanni Barracco (1829-1914), die senator is en antieke beelden verzamelde.
Eerste minister Tommaso Tittoni treedt af.
28 maart
Alessandro Fortis (1842-1909) wordt ministerpresident.
4 aprìl
Museo Barracco opent zijn deuren in corso Vittorio Emanuele II. Gaetano Koch was de architect van het gebouw.
26 april
De spoorlijn tussen Rome en Civitavecchia wordt geopend.
11 juni
Pius X publiceert de encycliek Il fermo proposito waarin hij de katholieken toestaat om naar de stembus te gaan. Zij mogen het actieve en passieve kiesrecht uitoefenen. Het is een soort imprimatur voor de Unione Popolare Cattolica Italiana, volksbond van Italiaanse katholieken, die aan het ontstaan is.
22 juni
Tijdens de herdenking van de honderdste geboortedag van Giuseppe Mazzini houdt burgemeester Ernesto Nathan een redevoering in de Aula Magna van het Collegio Romano. Koning Vittorio Emanuele III is aanwezig bij de bijeenkomst. Een andere hoge toehoorder was het parlementslid Napoleone Colajanni (1847.1921), ook al een antimonarchist.
10 juli
Alberto Cruciani Aliprandi wordt tot burgemeester gekozen.
25 juli
De eerste gemotoriseerde omnibus gaat rijden.
9 augustus
De dichter Filippo Chiappini overlijdt. Hij schreef poëzie in het Romanesco, het Romeinse dialect. Bovendien stelde hij een woordenboek van het Romanesco samen. Zie wikipedia (it)
20 september
De tunnel onder de Quirinaal wordt ingewijd.
1 november
Geboortedag van Aldo Fabrizi (1905-1990). Hij was dichter, filmacteur en regiseerde bovendien een tiental films. Zie wikipedia (NL).
9 december
Het parlement herroept het Napoleontische Concordaat uit 1801 tussen Italië en de Heilige Stoel. Het was nog steeds van kracht.
24 december
Eerste minister Fortis treedt af. Hij krijgt meteen de opdracht een nieuwe regering te vormen.
29 december
In het theater Argentina debuteert de Drammatica Compagnia di Roma, het eerste vaste toneelgezelschap van de hoofdstad. Het staat onder leiding van de Napolitaanse toneelcriticus Edoardo Boutet (1856-1915).
Aantekeningen bij Rome 1905 wat gebeurde er in de hoofdstad
Ernesto Buonaiuti was een uitzonderlijk productieve auteur. Zie hier een biografisch essay in het Italiaans.
De redevoering van burgemeester Nathan werd gepubliceerd: Ernesto Nathan, Pel centenario di Giuseppe Mazzini. Discorso di Ernesto Nathan tenuto il 22 giugno 1905 nell’Aula magna del Collegio Romano, Roma-Torino: Casa editrice nazionale Roux e Viarengo, 1905.
In 1911 vierde men in Turijn en in Rome het vijftigjarige jubileum van het koninkrijk Italië. Wat vooral beklijfde in ’s lands cultuurgeschiedenis waren de internationale tentoonstellingen die in beide steden plaatsvonden. In Rome hield men zelfs vier thematische exposities. Behalve deze serie tentoonstellingen opent men een aantal gereedgekomen gebouwen en bovendien nog twee bruggen over de Tiber. De afbeelding waarmee deze pagina opent, is een acquarel van Enrico Coleman, die dit jaar overlijdt. In ‘Rome 1911 wat gebeurde er in de hoofdstad’ staat het allemaal op een rijtje.
5 januari
Het dierenpark, Giardino Zoologico, opent op deze dag zijn deuren. Karl Hagenbeck (1844-1913) was de architect.
Het gebouw Palazzo delle Belle Arti opent zijn deuren. Het ontwerp was van Cesare Bazzani (1873-1939). Zie hier de Wikipagina en hier voor Bazzani.
11 januari
Op deze woensdag wordt het Paleis van Justitie, het Palazzo di Giustizia, geopend in tegenwoordigheid van koning Vittorio Emanuele III. Zie hier (it).
4 februari
De kunstschilder Enrico Coleman (1846-1911) overlijdt. Zijn Engelse vader Charles, landschapsschilder, vestigde zich in 1835 in Rome.
2 maart
De baron Vincenzo Paternò del Cugno vermoordt op deze dag zijn minnares Giulia Trigona. Zij was afkomstig uit Palermo en de echtgenote van graaf Romualdo Trigona. Het delict vond plaats in kamer 8 van het Hotel Rebecchino, dat zich in de buurt van Station Termini bevond.
27 maart
In het Campidoglio beginnen de feestelijkheden voor het vijftigjarige jubileum van het Italiaanse koninkrijk en de presentatie van de tentoonstellingen naar aanleiding ervan. De naam: Esposizione del Cinquantenario, die uit vier exposities bestond. De eerste Rassegna Internazionale d’arte contemporanea opent in Valle Giulia.
29 maart
De eerste minister Luigi Luzzatti treedt af.
30 maart
Giovanni Giolitti wordt de nieuwe leider van de vierde regering Giolitti.
5 april
In het centrum van de Naiadenfontein op piazza dell’Esedra wordt een sculptuur onthuld met drie tritonen, een dolfijn en een poliep. De kritiek op het beeld is zo hevig dat het gemeentebestuur besluit het te verplaatsten naar de fontein op Piazza Vittorio Emanuele Il.
8 april
In de Thermen van Diocletianus (zie hier) opent de archeologie-tentoonstelling Topografia Romana in het kader van het Jubileum.
21 april
Deze dag opent de derde tentoonstelling in het kader van het Jubileum. Het thema is de etnografie. De expositie is in Piazza d’Armi, nu Piazza Mazzini in de wijk Prati.
24 april
De vierde tentoonstelling in het kader van het Jubileum opent in de Engelenburcht. Het is een fototentoonstelling over Rome van de middeleeuwen tot de moderne tijd.
25 april
De koning van Zweden, Gustaaf V (1858-1950), brengt een bezoek aan Rome.
2 mei
De verbinding tussen station Termini en dat in Trastevere, treedt op deze dag in werking.
11 mei
Opening van de brug Risorgimento. Het ontwerp was van François Hennebique (1843-1921).
4 juni
Het aan koning Vittorio Emanuele Il opgedragen monument plechtig wordt ingewijd. Het is bekend onder de naam het ‘Vittoriano’.
5 juni
Opening van de brug Vittorio Emanuele II. Het ontwerp was van de architect Ennio De Rossi.
10 juni
Opening van het stadion Flaminio aan de via Flaminia.
4 juli
Arturo Toscanini (1867-1957) dirigeert de Requiem mis van Giuseppe Verdi in het theater Augusteo
17 september
De eerste minister Giolitti brengt de koning op de hoogte van het besluit van zijn regering de oorlog in Libië te beginnen.
20 september
In het Vittoriano opent de tentoonstelling over het Risorgimento. Later zal deze collectie deel van het Museo centrale del Risorgimento worden.
29 september
Italië verklaart de oorlog aan Turkije die met de landing van de troepen in Tripoli begint.
11 november
Ernesto Nathan wordt voor de tweede keer burgemeester van Rome.
13 december
Op deze woensdag overlijdt Giggi Zanazzo (1860-1911), dichter, schrijver en antropoloog. Hij was de grondlegger van de romanistica, dat in deze context betekent de linguïstiek, filologie en geschiedenis van het ‘romanesco’, het Romeinse dialect en de volkstraditie.
Aantekeningen bij Rome 1911 wat gebeurde er in de hoofdstad
Zie hier voor een wikipediapagina over het Risorgimento Museum.
Zie hier voor informatie over de oorlog tegen het Ottomaanse Rijk. Voor een Italiaans perpectief op deze oorlog kan men beter de gedegen Italiaanse wikipediapagina raadplegen: zie hier.
Voor een biografisch artikel over Enrico Coleman zie hier.
Florence is dit jaar nog steeds de hoofdstad van Italië, maar Rome zal die rol na de inname van de stad op 20 september overnemen. De wet die de overdracht vervolgens formeel regelt, wordt op 3 februari 1871 van kracht. Het jaar 1870 was een keerpunt. Op enkele van de tweeëndertig dagen werd over de toekomst van het land beslist. Hieronder het overzicht Rome 1870 wat gebeurde er in de stad.
In de lente renoveert de architect Antonio Manno de voorgevel van de basiliek Santa Pudenziana. In de maand oktober bouwt men om het kerkhof voor niet-katholieken een muur. Met noemt het ook wel het protestants kerkhof.
6 januari
In de Sint-Pieter begint de tweede zitting van het Eerste Vaticaanse Concilie. Het Consilie begon op 8 september 1869 en zou duren tot 20 september 1870.
17 februari
Pius IX opent de Tentoonstelling van werken uitgevoerd in alle kunstvormen voor het katholieke geloof. De expositie vond plaats in het klooster van de Santa Maria degli Angeli.
9 maart
De groothertog van Toscane Ferdinando IV (1835-1908) bezoekt de stad.
21 april
In de Sint Pieter opent de derde zitting van het Eerste Vaticaanse Concilie.
Sint Pietersplein rond 1870
6 mei
In Villa Barberini op Monte Mario werd het Trigonometrische teken ingewijd om de boog van de Europese meridiaan te meten. Zie meer erover hier.
14 juni
Paus Pius IX onthult in Lorenzo buiten de muren het monument voor de soldaten die vielen tijdens de strijd voor de verdediging van de Kerkelijke Staat.
18 juli
De Apostolische Constitutie Pastor Aeternus bevestigt de pauselijke onfeilbaarheid in de zaken van het geloof en de zeden. De afkondiging vindt plaats tijdens het Eerste Vaticaanse Concilie. Zie hierboven 6 januari.
7 september
Koning Vittorio Emanuele Il stuurt een rondschrijven naar de politieke grootmachtenHet zijn de vijf staten die na de Conferentie van Wenen in 1815 de vrede en politieke en maatschappelijke orde in Europa garanderen: Engeland, Frankrijk, Oostenrijk, Pruisen en Rusland. in Europa. Hij schrijft in de brief dat hij voornemens is om het hof en de regering naar Rome te verplaatsen. Hij zet tevens uiteen met welke maatregelen Italië de onafhankelijkheid en persoonlijke onschendbaarheid van de paus zal garanderen.
8 september
Koning Vittorio Emanuele II schrijf aan paus de inname van Rome door het leger niet te willen opvatten als een vijandige daad. De “preventieve maatregel” is een “onvermijdelijke noodzaak” ingegeven door de gedeelde zorg voor de “veiligheid cvan Italië en de heilige Stad”.
9 september
Graaf Gustavo Ponza van San Martino (1810-76) arriveert in Rome. Hij is de buitengewone ambassadeur van koning Vittorio Emanuele Il. Hij is de auteur van de brief van de koning aan de staatssecretaris van het Vaticaan Giacomo Antonelli. In de brief zijn vervat ‘de garanties noodzakelijk voor de spirituele onafhankelijkheid van de Heilige Stoel, die tevens de basis vormen voor toekomstige onderhandelingen tussen Italië en de geïnteresseerde machten’.
De graaf overhandigt de paus een brief van de koning ‘met de liefde van een zoon, met het geloof van een katholieke, met de loyaliteit van een koning en met de geest van een Italiaan’. Hij verklaart bovendien dat hij ‘zijn troepen naar Rome stuurt om gewelddadige acties van de revolutionairen te verhinderen’.
10 september
Pius IX wijdt de Fontanone dell’Acqua Marcia in. De fontein bevindt zich voor de gebouwen van de Graanschuren van Termini.
11 september
In een brief aan de koning brengt paus Pius IX zijn verdriet tot uitdrukking over wat hem werd meegedeeld in diens brief van 8 september. Het antwoord van de paus bereikt de koning pas op 23 september.
12 september
De Italiaanse troepen trekken onder leiding van generaal Raffaele Cadorna (1815-1897) de regio Latium binnen.
De generaal van het pauselijke leger Hermann Kanzler (1822-1891) wendt zich tot de Romeinen met de mededeling dat de Italiaanse troepen Latium zullen innemen.
18 september
De Italiaanse troepen nemen bezit van Tivoli en Monterotondo en trekken op naar Rome over de Via Nomentana.
19 september
Generaal Cadorna geeft het bevel Rome ter hoogte van Porta Pia aan te vallen.
20 september
Om 5.15 uur opent de artillerie het vuur op de Aureliaanse muur niet ver van Porta Pia. De Italiaanse troepen trekken om 9.45 uur door de bres in de muur de stad binnen. Om 10.00 uur geven de troepen van de paus zich over. De ondertekening door de generaals Cadorna e Kanzler van de capitulatie vindt om 14.00 uur plaats in villa Albani Torlonia.
21 september
De krant La Capitale, De Hoofdstad, begint te verschijnen. De hoofdredacteur is Raffaele Sonzogno (1836-1922).
22 september
Het eerste nummer van de La Gazzetta del Popolo, De Gazet van het Volk, komt uit. De hoofdredacteur is Edoardo Arbib (1840-1906).
23 september
Generaal Cadorna benoemt een voorlopig bestuur van Rome. Michelangelo Caetani (1804-1882) wordt de voorzitter.
2 oktober
In Rome en de provincies houdt men op deze zondag een referendum met de vraag of de bewoners bij het Italiaanse koninkrijk willen behoren. De ‘vraag’ is deze: Desideriamo essere uniti al Regno d’Italia, sotto la monarchia costituzionale del re Vittorio Emanuele II e dei suoi successori.
Schilderij van Cesare Maccari (1840-1919).
9 oktober
De resultaten van het plebiciet gaan naar koning Vittorio Emanuele Il die in Florence verblijft. In de stad zetelt immers het hof en de regering. De koning voegt bij decreet de stad Rome en haar provincies toe aan het koninkrijk. Het parlement verandert daarna het decreet in een wet.
11 oktober
De koning benoemt generaal Alfonso La Marmora (1804-1878) tot opperbevelhebber van Italië.
15 oktober
La Marmora benoemt een nieuw gemeentebestuur onder voorzitterschap van Francesco Pallavicini Rospigliosi (1810-1878).
20 oktober
Pius IX schort het Eerste Vaticaanse Concilie op. Hij stelt dat ‘de deelnemers van het Concilie de noodzakelijke vrijheid, veiligheid en rust ontberen’.
1 november
Paus Pius IX publiceert de encycliek Respicientes waarin hij de ‘bezetting’ van Rome definieert als ‘onrechtvaardig, gewelddadig, nietig en ongeldig’. Zie hier de tekst.
9 november
Onder leiding van de architect Antonio Cipolla (1822-1874) begint de renovatie van het Quirinaalpaleis, de toekomstige zetel van het Italiaanse hof.
13 november
De eerste verkiezingen van de stad Rome vinden plaats.
20 november
De eerste nationale verkiezingen in het koninkrijk Italië na de Inname van Rome vinden plaats.
29 november
De nieuwe gemeenteraad wordt geinstalleerd. Giuseppe Lunati is de voorzitter. Hij oefent de functie van burgemeester uit.
2 december
De bank van de Kerkelijke Staat heet voortaan Banca Romana.
De nieuwe staat Italië verwerft de Farnesetuinen, de Orti Farnesiani, op het Palatijn.
15 december
De wethouder Filippo Andrea Doria Pamphilj (1813-1876) neemt de functie van burgemeester waar.
16 december
De Gemeente Rome opent de eerste twee openbare scholen voor het basisonderwijs. Eén voor jongens in de Via dei Fienilie en de andere voor meisjes in de wijk Tor de’ Specchi.
28 december
Grote overstromingen in de stad. De wijken Borgo, Campo Marzio, Colonna en Sant’Eustachio lopen onder. Het ghetto is bijkans verdwenen onder het water van de Tiber. Na de overstromingen van deze dag stelde men een commissie in die het plan voor de bouw van de kademuren langs de Tiber opstelde. Die zouden de stad tegen het water beschermen, maar tegelijk een heel ander aanzien geven.
Een afbeelding van de rivier zonder de muren die we nu kennen
31 december
Koning Vittorio Emanuele Il komt naar Rome om de slachtoffers van de overstroming troost te brengen. In het Campidoglio ontvangt men de koning met gejuich.
Voor de uitkomst van de consultatie zie hier (it) een wikipediapagina. De andere plebicieten werden gehouden in Emilia op 11 maart 1860, in Toscane op 12 maart 1860, in Zuid-Italië en Sicilië op 21 oktober 1866. In de regio Veneto op 21 oktober 1866.
Behalve de wisseling van burgemeester in mei en een nieuwe regering die aantrad in juli, hospiteert de stad in november in het theater Augusteo het congres van de Fasci di Combattimento. Deze fascistische militie was een creatie van Lees verder “Rome 1921 Gedenkwaardige dagen in de Italiaanse hoofdstad”
