Bloemlezingen van Italiaanse poëzie. Een overzicht

Bloemlezingen van Italiaanse poëzie. Een overzicht

Deze post Bloemlezingen van Italiaanse poëzie geeft eerst een lijstje van de vertalingen die ik gebruik. Dan volgens de verwijzingen naar bundels waarin ook Italiaanse dichters zijn opgenomen. Ten derde een keuze uit de vele oorspronkelijke uitgaven. Ik vermeld ook de  samenstellers en bibliografische informatie. En meestal is er een link naar een afbeelding van het omslag. De laatste paragraaf bevat enkele opmerkingen over het populaire literaire genre ‘bloemlezing’.

Nederlandse vertalingen

  • Albe. 1944. Ps. van Renaat Antoon Joostens. Keurgedichten uit de Italiaansche lyriek. Brussel: Steenlandt.
  • Bisutti, Donatella. 2000. Het stuifmeel van de sterren / Il polline delle stelle. Hedendaagse Italiaanse poëzie. Meerbeke-Ninove: Point.  Afbeelding
  • Dooren, Frans van. 1994. Gepolijst albast. Acht eeuwen Italiaanse poëzie. Baarn: Ambo. Afbeelding
  • Eerd, Karel van. 1989. Een tak van denken. Tien moderne Italiaanse dichters. Amsterdam: Meulenhoff.
  • Rawie, Jean-Pierre (red.). 2002. Het Italiaanse sonnet door de eeuwen heen. Ingeleid door Jean-Pierre Rawie. Amsterdam: Libreria Bonardi.
  • Schepens, Jan. 1975. Italiaans bouquet I & II. Italiaanse gedichten van deze tijd. Brugge: Privé-uitgave.
  • Ypes, Catharina. (1960). Olijven en zilveren populieren. Moderne Italiaanse lyriek. Den Haag: Boucher. Afbeelding.

Bloemlezingen waarin Italiaanse auteurs zijn opgenomen

  • Koen Stassijns en Ivo van Strijtem (Red.). De mooiste van de hele wereld :  300 gedichten van de 20ste eeuw, Tielt: Lannoo, z.j. Afbeelding.

Italiaanse bloemlezingen (selectie)

  1. Anceschi, Luciano. 1943. Lirici nuovi. Antologia di poesia contemporanea. Milaan: Hoepli.
  2. Bisutti, Donatella. 1997. L’albero delle parole. Grandi poeti di tutto il mondo per i bambini. Milaan: Feltrinelli. 1979 [1a ed.] Omslag
  3. Bono, Elena. 1991. Quasi un corale. Testimonianze poetiche alla Resistenza. Roma: Edizioni Civitas.
  4. Cortellessa, Andrea. 2018. Le notti chiare erano tutte un’alba. Antologia dei poeti italiani nella prima guerra mondiale. Milano: Bompiani. Omslag
  5. Faccioli, Emilio, et al. 1980. Nuovi poeti italiani 1. Torino: Einaudi. Omslag
  6. Falqui, Enrico. 1966. Tutte le poesie della «Voce». Firenze: Vallecchi. Omslag
  7. Giuliani, Alfredo. 1965. I novissimi. Poesie per gli anni ’60.  Nuova edizione riveduta. Omslag afbeelding
  8. Papini, Giovanni e Pancrazi. 1925. Poeti d’oggi (1900–1925). Seconda edizione riveduta e accesciuta. Florence: Vallecchi.
  9. Sanguineti, Edoardo. 1993. Poesia italiana del Novecento, Turijn: Einaudi. 2 delen. Omslag
  10. Segre, Cesare e Carlo Ossola. 2004. Antologia della poesia italiana. Rome: La biblioteca della Repubblica. Omslag
  11. Serianni, Luca. 2020. Il verso giusto. 100 poesie italiane. Bari-Rome: Laterza.

Een uitputtend bibliografisch overzicht van Italiaanse bloemlezingen, gemaakt door Nicolò Scaffai, vindt u in deze PDF. De literatuur over het verschijnsel bloemlezing is zeer omvangrijk en sommige auteurs spreken van een literair genre.

Over Bloemlezingen

  • Een bloemlezing kan dienen als een eerste kennismaking met het werk van een auteur of met poëzie uit een bepaald tijdperk. Dat geldt natuurlijk ook voor bloemlezingen van Italiaanse poëzie. De samensteller kan zijn aandacht echter ook beperken tot een stroming of een dialect of streektaal. Soms is het een handig hulpmiddel, soms een uitnodiging tot het  lezen van ander werk een dichter, soms allebei.
  • In een artikel over Horatius vergelijkt de classicus Piet H. Schrijvers een bloemlezing met ‘een persoonlijk uitgekozen en geordend boeket dat in de loop der eeuwen van de voorkeur van de samenstellers en hun publiek getuigt’. Tot nadenken zet de opmerking van Albert Verwey: ‘Verzamelingen van dien naam geven wel de gedichten buiten het verband met het andere werk van hun maker, maar ze tonen ze niet in een nieuw verband.’ (Inleiding tot de nieuwe Nederlandse dichtkunst (1880-1900),  Amsterdam: De Maatschappij voor Goede- en Goedkoope Lectuur, 19215, p. 62.

 

 

Antonia Pozzi Italiaanse dichteres

Kort biografisch

De Italiaanse dichteres Antonia Pozzi werd geboren op dinsdag 13 februari 1912 in Milaan. Op 3 december 1938 werd haar lichaam gevonden in de buurt van de abdij Chiaravalle ten zuiden van de stad. In een briefje in haar handschrift vroeg zij begraven te worden aan de voet van het Grigna gebergte. Haar wens werd vervuld. Haar graf bevindt zich op het kerkhof van het bergdorp Pasturo waar haar familie een huis bezat en zij gelukkige jaren van haar korte leven heeft doorgebracht.

Roberto Pozzi heeft lang geprobeerd de zelfmoord van zijn dochter te verdoezelen. Sinds enkele jaren krijgt Antonia Pozzi de aandacht die zij verdient: haar werk is uitgegeven en over haar leven werden enkele films gemaakt.

Eugenio Montale en Antonia Pozzi

In 1948 verscheen Pozzi’s bundel Parole. Montale schreef het voorwoord.

Verder lezen van Antonia Pozzi

  • Parole. Tutte le poesie. A cura di Graziella Bernabò e Onorina Dino. Milaan: Ancora, 2015.
  • Ti scrivo dal mio vecchio tavolo. Lettere 1919-1938. A cura di Graziella Bernabò e Onorina Dino. Milaan: Ancora, 2014.

Antonia Pozzi Italiaanse dichteres     en        Antonia Pozzi Italiaanse dichteres

Het is niet nodig te zoeken, want over Antonia Pozzi bestaan geen pubblicaties in het Nederlands.

Aantekeningen bij Antonia Pozzi Italiaanse dichteres

  • Mijn vertaling van het gedicht Amor Fati
  • Eugenio Montale, “«Parole» di Antonia Pozzi”, in: Sulla Poesia. A cura di Giorgio Zampa, Milaan: Mondadori, 1997, pp.  49-53.
  • Zie de pagina Wikipedia  NederlandsItaliaans
  • Verder de website van de Accademia Alfieri.
  • Zie ook de Treccani Dizionario Biografico.

 

Palazzeschi in Nederlandse vertalingen van zijn werk

Deze pagina geeft enige informatie over Aldo Palazzeschi in Nederlandse vertalingen. Bovendien een enkele opmerking over deze dichter die ten slotte romancier werd.

Aldo Palazzeschi is het pseudoniem van Aldo Pietro Vincenzo Giurlani. Hij zag op 2 februari 1885 het levenslicht in Florence. Hij stierf in Rome op 17  augustus 1974. Zijn graf bevindt zich in zijn geboorteplaats. Voor zijn  schrijversnaam nam hij vanaf 1905 de achternaam van zijn oma van moederskant in gebruik.

Palazzeschi verovert zijn vooraanstaande plaats in de literatuur aanvankelijk met zijn gedichten, maar na de Eerste Wereldoorlog legt hij zich toe op het proza. Maar hoe zat het met hem en die oorlog?

Palazzeschi en de Eerste Wereldoorlog

Palazzeschi was net als vele andere schrijvers en kunstenaars enthousiast over het ten strijde trekken van hun vaderland tegen de vijand. Bekend was de pro-oorlog opstelling van de Italiaanse futuristen, maar ook een dichter als Giuseppe Ungaretti nam de wapens op. Zie hier een vertaling van een stukje van Palazzeschi:

Lang leve deze oorlog!

Uitroepen ‘lang leve deze oorlog!’ wil in de eerste plaats zeggen ‘weg met deze oorlog’! Het wil zeggen werken aan de noodzaak imbeciele Duitse barbaarsheden te verpletteren.
Het wil zeggen zich voegen in de rijen van de beschaafde volkeren die de beschaving verdedigen.
Niet handelen betekent het verdedigen van de Duitsers. En ze misschien helpen hun beestachtige imperialisme te laten zegevieren. Zich op die manier verantwoordelijk maken voor een halfbloed Europa over honderd jaar, waarop deze slecht witgemaakte zwarten hopen.

Deze oorlog moet onze eeuwenoude rekeningen met Oostenrijk vereffenen. Het moment dat hun schulden worden geïnd kan niet langer worden vooruitgeschoven.
Deze oorlog is de morele heropstanding van Italië. Het nieuwe bewustzijn is doorgebroken. Giolitti was de kurk die wij op het juiste tijdstip uit de fles trokken en waarmee wij de krachten van 35 miljoen personen bevrijdden.
Vanaf dit moment zijn wij slechts een ding: Italianen !

Lang leve, lang leve, lang leve deze oorlog!

Neutraal

Dit stukje van Palazzeschi verscheen op 22 mei 1915 in het beroemde Florentijnse literaire tijdschrift Lacerba. Hij keerde zich tegen de deelname van Italië aan de oorlog. In dat opzicht was hij het oneens met zijn futuristische vrienden. Niettemin was hij een overtuigde tegenstander van Oostenrijk en Duitsland. Hij bleef echter standvastig in zijn neutraliteit en hield zich ook tijdens het fascisme beslist afzijdig van de politiek. Dat weerhield hem – en de meerderheid toen – er natuurlijk niet van markante nationalistische gevoelens te koesteren.

Palazzeschi in Nederlandse vertalingen

Van Aldo Palazzeschi in Nederlandse vertalingen zijn slechts enkele gedichten en een roman beschikbaar. Zeker geen rijke oogst.

Poëzie

  • ‘Vier gedichten’, in Raster, 1997. Vertaling van Karel van Eerd. Zie DBNL om de teksten te lezen.
  • Gedichten in het tijdschrift Deux Ex Machina, 1988. Zie DBNL, maar de tekst wordt niet getoond.

Proza

  • Aldo Palazzeschi in Nederlandse vertalingenGezusters Materassi. Amsterdam: De BezigeBij, 2009. Vertaling Anton Haakman. Dit is de beroemdste roman van Palazzeschi, Sorelle Materassi, die voor het eerst uitkwam in 1934. In 1937 verscheen de eerste Nederlandse vertaling: De gezusters Materassi, bij Van Holkema & Warendorf, Amsterdam. Deze vertaling ken ik niet.
  • Uit ‘Het wetboek van Perelà’, in Yang, 2008. Link op DBNL, maar de tekst wordt niet getoond. Het gaat blijkbaar om fragmenten uit deze tekst, die in het Italiaans in 1911 verscheen als Il codice di Perelà. Later herschreef hij deze roman, die in 1954 bij uitgeverij Vallecchi in Florence uitkwam met de titel L’uomo di fiumo, De man van rook. Een bijzonder boek.

Aantekeningen bij Aldo Palazzeschi in Nederlandse vertalingen

  • Klik hier voor mijn post over twee gedichten van Palazzeschi.
  • Er is geen Nederlandse wikipedia pagina, klik hier voor de Italiaanse.