Gerrit Van Oord Artikelen en andere bijdragen

In dit overzicht ‘Gerrit Van Oord Artikelen’ staat het laatst gepubliceerde bovenaan.

Vanaf 2010

  1. Alice Nahon vertaald in het Friulaans. In: Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde. Verschenen op 21 juli 2021. Link.
  2. Albert Verwey overtuigend gebloemleesd in het Italiaans. In: Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde. Verschenen op 21 juli 2021. Link.
  3. Fulvio Cerare Manara (1958-2016): Pedagogie opvoeding geweldloosheid en Etty Hillesum. In: De zoektocht van Etty Hillesum in oorlogstijd. Klaas A.D. Smelik (eindred.) [Cahiers Etty Hillesum Studies 2]. Oud Turnhout: Gompel en Svacina, 2021.
  4. Een geslaagde culturele transfer belicht: De Etty Hillesum-tentoonstelling in Rimini, augustus 2019. In Etty Hillesum en de receptie van haar dagboeken. Klaas A.D. Smelik (eindred.) [Cahiers Etty Hillesum Studies 1]. Oud Turnhout: Gompel en Svacina, 2020, 111-121.
  5. Amsterdam, a rischio la casa di Etty Hillesum. In: Avvenire. Milano, 2020. Link.
  6. Johan Huizinga autobiograaf. Een nieuwe vertaling in het Italiaans. In: webFilter. Tijdschrift over vertalen, Tilburg, 2019. Klik hier.
  7. Etty Hillesum: Parole per un futuro altro, in Educazione aperta. Rivista di pedagogia critica, n. 4, estate 2018, 62-74. Link.
  8. Verhalen en vertellen: Giacoma Limentani. In Etty Hillesum en de contouren van haar tijd. Klaas A.D. Smelik (eindred.) [Etty Hillesum Studies 10] Oud Turnhout: Gompel en Svacina, 2018, 153-155.
  9. Louis Hillesum: een ‘stijf deftig’ docent. In Etty Hillesum en de contouren van haar tijd. Klaas A.D. Smelik (eindred.) [Etty Hillesum Studies 10] Oud Turnhout: Gompel en Svacina, 2018, 191-198.
  10. Oprecht bewonderd en streng beoordeeld: Tzvetan Todorovs beeld van Etty Hillesum in de Italiaanse vertaling van zijn werk en enkele reacties daarop, in Etty Hillesum in weerwil van het Joodse vraagstuk. Klaas A.D. Smelik (eindred.)  [Etty Hillesum Studies 9] Antwerpen: Garant,  2017, 141-156.
  11. The Departure: A Reconstruction of the Unexpected Deportation of the Hillesum Family from Camp Westerbork on Tuesday 7 September 1943, in Reading Etty Hillesum in Context, 157-180.
  12. Andermans veren. Hoe Etty Hillesum leentjebuur speelde bij Albert Verwey en Simon Vestdijk, in Etty Hillesum in weerwil van het Joodse vraagstuk. Klaas A.D. Smelik (eindred.) [Etty Hillesum Studies 8]. Antwerpen: Garant, 2016, 139-158.
  13. Louis Hillesum en de taal. In: Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde. Verschenen op 6 januari 2015. Link.
  14. Etty Hillesums modderschrift. In: Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde. Verschenen op 28 oktober 2015. Link.
  15. Elementen voor de vorming van een nieuwe mens. Maria Gabriella Nocita interpreteert Etty Hillesum en Primo Levi. In: Etty Hillesum weer thuis in Middelburg. [Etty Hillesum Studies 7] Antwerpen: Garant, 2015.
  16. De salamander en de hoge hoed. In: Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde. Verschenen op 11 juli 2015. Link.
  17. Een Venetiaanse werkplaats: Het Hillesum-onderzoek van Isabella Adinolfi. In: Etty Hillesum 1914-2014. [Etty Hillesum Studies 6] Antwerpen: Garant, 2014, 71-74.
  18. Eerherstel of terugkeer? Jaap Meijers visie op Levie/Louis Hillesum. In: Etty Hillesum in relatie. Klaas A.D. Smelik, et al. (red.) [Etty Hillesum Studies 5], Gent, Academia Press, 2013, 121-133.
  19. La partenza. Una ricostruzione dell’inaspettata deportazione della famiglia Hillesum dal campo di Westerbork il 7 settembre 1943, in Etty Hillesum. Studi sulla vita e sull’opera, a cura di Gerrit Van Oord [Con Etty Hillesum 2], Apeiron Editori, Sant’Oreste 2012, 148-166.
  20. Historie en legende rondom het gezin van Louis en Riva Hillesum. Een beschouwing over Mischa’s spel en de ondergang van de familie Hillesum, in Etty Hillesum in perspectief. [Etty Hillesum Studies 4] Gent: Academia Press, 2012, 139-152.
  21. Omnia salva. Brieven van Louis Hillesum en anderen aan Christine van Nooten, in Etty Hillesum in perspectief. [Etty Hillesum Studies 4] Gent: Academia Press, 2012, 77-128.
  22. Etty Hillesum (Middelburg 1914 – Auschwitz 1943). Scrittura e spiritualità nei diari e nelle lettere, in: Harba lori fa! Percorsi di letteratura fiamminga e olandese, J. Koch, F. Paris, M. Prandoni, F. Terrenato (a cura di), Napoli University Press: Napoli, 2012, 529-543.
  23. Het vertrek. Een reconstructie van de onverwachte deportatie van de familie Hillesum uit kamp Westerbork op 7 september 1943, in: Ria van den Brandt, Klaas A.D. Smelik (red.), Etty Hillesum in discours, Gent, Academia Press, 2011, 115-130.
  24. Two Voices from Westerbork. Etty Hillesum and Philip Mechanicus on the Transport from Camp Westerbork on 24 August 1943, in Spirituality in the Writings of Etty Hillesum, Proceedings of the Etty Hillesum Conference at Ghent University, November 2008, Edited by Klaas A.D. Smelik, Ria van den Brandt, and Meins G.S. Coetsier, Brill: Leiden-Boston, 2010, 313-334.
  25. Etty Hillesum e Edith Stein. La storia di un incontro mai avvenuto, in Con Etty Hillesum. Quaderno di informazione e ricerca 1, Apeiron Editori, Sant’Oreste 2009, 46-57.
  26. Etty Hillesum en Edith Stein. Over een ontmoeting die nooit heeft plaatsgehad, in: Ria van den Brandt, Klaas A.D. Smelik (red.), Etty Hillesum in context, Van Gorcum, Assen 2007, 50-58.
  27. Italiaans enthousiasme. Het dagboek van Etty Hillesum in Italië, in: Ria van den Brandt, Klaas A.D. Smelik (red.), Etty Hillesum in facetten, Uitgeverij Damon, Budel 2003, 111-128.
  28. Het dagboek van Etty Hillesum in Italië, in Filter. Tijdschrift over vertalen, 9 (2002) 3, 49-55. Nijmegen, 2002. Zie hier op DBNL.
  29. Note biografiche su Etty Hillesum, in Etty Hillesum. Diario 1941-1943. Un mondo ‘altro’ è possibile, Apeiron Editori, Sant’Oreste 2002, 45-57.
  30. Dedicato al ritorno. Recensione a All’inferno e ritorno,  in AlfaZeta 60, Parma 1997, pp. 154-155.
  31. Etty Hillesum, o perché l’odio non aiuta il mondo, in AlfaZeta 60, Parma 1996, 60-65.
  32. L’ambiguità nascosta. Postfazione a Maria Elena Matacena, Poesie del perdono, Edizioni del Leone, Venezia, 1990, pp. 29-31.
  33. Het wapen van de angst, in Afdruk- Antifascisme Tijdschrijft, augustus-september 1985, 11-12. Link.
  34. De waarden van pornografie. In: Karin Spaink (red.), Pornografie: bekijk ’t maar. Een politiek-feministische visie op seksualiteit. Amsterdam: Van Gennep, 1982, 71-84.

Aantekeningen bij Gerrit Van Oord Artikelen

  • Een overzicht van mijn artikelen (met links) op dit weblog over de Italiaanse Etty Hillesum receptie staat hier.

 

Romeinse katten van Hermans Een verhaal uit 1956

Onbegrensde kattenliefde

Dit stukje gaat over de Romeinse katten van Hermans (1921-1995). Willem Frederik Hermans hield van katten. Deze liefde was geen capriccio, geen gril, maar een constante in het bestaan van de schrijver en zijn vrouw Emmy. Maar liefde voor levende wezens geeft nogal eens aanleiding tot opmerkelijk gedrag. Zeker bij mensen. We lezen dat Hermans in een zomerse nacht in het jaar 1955 door Rome dwaalde. Onder zijn arm had hij een oude krant met een maaltje sardines. Hij was op weg naar de katten die in de basiliek van Maxentius woonden. Een onweerstaanbare feliene liefde dreef de 34-jarige schrijver de duisternis in. De tocht toonde aan dat zijn liefde en zorg niet beperkt bleven tot zijn eigen katten, maar zich ook uitstrekten tot de verkommerde Romeinse. Leed Willem Frederik Hermans aan feliene empathie?

Ik koos uit het verhaal de passages die van zijn nachtelijke expeditie getuigen.

De katten van Rome

In donkere spleten en gangen bewegen soms schimmen.

Wie een poosje blijft staan bij een van de hekken die de valleien waarin de ruïnes staan, afsluiten, ziet hoe telkens een stuk vuil de gedaante aanneemt van een kat. Deze oude puinhopen zitten vol katten: rode katten, zwarte, vuilwitte, cyperse. Katten met huidziekten, katten met uitpuilende buiken, katten zonder staart, katten op drie poten, katten zonder oren, katten met zwerende ogen, oude katten, stervende katten en kleine katten die zich, drie of vier tegen elkaar aan, liggen te zonnen op een gebarsten brok marmer.

Waar leven zij van in deze meestal dorre woestenijen, waar vogels geen reden hebben neer te strijken?

[…] Maar de katten in Rome kunnen zelfs geen drinken vinden tussen hun omgevallen antieke zuilen.

’s Nachts om twee uur is Rome uitgestorven. De dofrode gebouwen staan als nachtmerries in het natriumlicht. Ik heb ’s nachts uren lang rondgelopen. Een oude krant met sardines had ik bij mij. De katten lopen dan in troepen over de straten. Er zijn in Rome overal drinkbakken, gemaakt van oude marmeren doodkisten, waar voortdurend een dun straaltje water in valt en daardoor altijd overlopen. Uit de plassen die zich er omheen vormen, komen de katten drinken. Zij zijn erg schuw. Het is mij niet dikwijls gelukt er een te aaien. Hun vel voelt vreemd aan, ruw, stoffig, kleverig. Eerder het vel van een vuile hond dan van een kat. Ja, de katten in Rome zijn zo verkommerd, zo uitgedroogd, dat zij zich zelfs niet meer kunnen wassen.

Iets meer over Hermans’ verhaal

Het stukje verscheen voor het eerst op 18 februari 1956 in het dagblad Het Vrije Volk. Hier het knipsel in Delpher. In de titel stond toen nog het woord ‘verkommerde’ en luidde: ‘De verkommerde katten van Rome’, maar in latere herdrukken heeft Hermans dit Romeinse katten van Hermans Een verhaal uit 1956adjectief geschrapt. De Leidsche emeritus hoogleraar en Hermans-biograaf Willem Otterspeer nam ‘De katten van Rome’ op in het elegant uitgegeven boekje De geur van een pasgestoomde deken. De beste kattenstukken. Deze door Otterspeer geredigeerde bundel bevat nog meer kattenverhalen: De kat Kilo; De poes van Lenin; De dood in Dublin; verder een keuze uit zijn bijdragen aan de terecht beroemde  Poezenkrant; het essay De liefde tussen mens en kat, en het interview met Maria Roskam Abbing. Otterspeer leidt het boekje mooi in met een flink aantal wetenswaardigheden over Hermans’ leven met katten en poezen. Laat het toch niet ongelezen!

Aantekeningen bij De Romeinse katten van Hermans, een verhaal uit 1956

  • Eerste publicatie in Het vrije volk Democratisch-socialistisch dagblad, 18-02-1956. Voorpagina. Rubriek VRIJ SPEL.
  • Een herdruk met de titel ‘De katten van Rome’ werd opgenomen in Het sadistische universum, Amsterdam: De Bezige Bij, 19729, 137-138. Eerste druk 1964.
  • Willem Frederik Hermans, De geur van een pasgestoomde deken. De beste kattenstukken. Ingeleid door Willem Otterspeer, Amsterdam: De Bezige Bij, 2009. pp. 47-50.

 

 

Gemeenteraadsleden brengen fascistische groet

Drie gemeenteraadsleden brengen fascistische groet tijdens de zitting van de raad op woensdag 27 januari 2021. We zijn in het stadje Cogoleto aan de kust in de regio Ligurië, op zo’n 35 kilometer van Genua. De avond ervoor herdenkt de raad de bevrijding van Auschwitz-Birkenau. De ochtend daarna, dus 27 januari, komt men opnieuw bijeen. Op de agenda staan de voorstellen om Lees verder “Gemeenteraadsleden brengen fascistische groet”

Hella Haasse Italiaanse vertalingen van haar werk

Deze pagina gaat over Hella Haasse Italiaanse vertalingen van haar werk. Maar eerst geef ik enkele biografische notities. Zij werd geboren in Batavia (nu Jakarta) in Nederlands-Indië op 2 februari 1918. Haar roepnaam Hella vervangt Hélène Serafia. Lager onderwijs ontving Hella in Nederland van 1920 tot 1928, met een korte onderbreking van 1922-1923. De middelbare school doorliep zij in Nederlands-Indië, dat zij in 1938 verliet om in Amsterdam Scandinavische letterkunde te gaan studeren. Meer biografische gegevens zijn ruimschoots voorhanden op Nederlandse websites.

Hella Haasse Italiaanse vertalingen van haar werk
Hella Haasse in een tekening uit 1981.

Hella Haasse en Rome

De schrijfster wijdde een flink aantal pagina’s aan de Heilige Stad. De eerste keer na de reis die haar in de zomer van 1951 naar Rome voerde. Ze reisde samen met haar echtgenoot. De terugreis ging over de via Cassia door Noord-Latium met een stop bij het meer van Bolsena. Vervolgens reden zij door naar Toscane, waarbij ze de steden Siena en Florence aandeden. Haasse legde haar ervaringen neer in Klein reismozaïek: Italiaanse impressies. Het boekje verscheen in 1952. De eerste 35 bladzijden gaan over Rome.

Haar tweede project werd de roman De scharlaken stad, eveneens uit 1952. Het verhaal speelt zich hoofdzakelijk af in het 16e eeuwse Rome. Haar derde roman krijgt de titel Een nieuwer testament. Haasse voert ons mee naar Rome in het jaar 417 en dateert heel precies de tijd van handeling: 5 en 6 juli.

Haasse’s werk in Italië

De Nederlandse schrijfster Hella Haasse heeft een warm onthaal gekregen bij Italiaanse lezers. Zoals men uit het hieronder opgenomen overzicht kan opmaken, werd met name haar fictie vertaald. Haar debuut Oeroeg verscheen overigens pas in 2017 in het Italiaans (n° 13).  Aanvankelijk werden haar romans door uitgeverij Rizzoli (nrs 1, 3, 4 en 6) op de markt gebracht. Vanaf 1996 komen haar boeken bij de eveneens Milanese uitgeverij Iperborea uit. Eén titel (n° 2) vond onderdak bij de Turijnse uitgeverij Lindau.

Haasse in een Nederlandse bibliotheek op de Janiculum in Rome

In het Romeinse Istituto Italiano di Studi Germanici, het IISG, biedt gastvrijheid aan een klein fonds van werken van Nederlandse schrijfsters en schrijvers. Het gaat om 2810 nummers waaronder enkele tientallen vertalingen in het Italiaans. In ‘normale’ tijden kan men terecht in de leeszaal van het IISG. Hoe dit fonds hier terecht is gekomen, stel ik nog wel eens aan de orde. Van Hella Haasse zijn 33 titels aanwezig, plus een nummer van het literaire tijdschrift Bzzlletin uit 1981, waarin een interview met haar is opgenomen.

Hella Haasse Italiaanse vertalingen van haar werk

  1. Vagando per una selva oscura, Milaan: Rizzoli, 1991. 2e druk Milaan: Fabbri, 2002. Omslag-it. Vertaling: Cristina Hess. Oorspr. Het woud der verwachting, 1949. Amsterdam: Rainbow Pockets 2009: Omslag-nl.
  2. Il lago degli spiriti, Turijn: Lindau, 1992. Oorspr.
  3. Il profumo di mandorle amare, Milaan: Rizzoli, 1993. Omslag-it. Vertaling: Cristina Hess. Oorspr. Een nieuwer testament, Amsterdam: Querido, 1966.  Omslag-nl.
  4. I signori del tè, Milaan: Rizzoli, 1994. Omslag-it. Vertaling: -. Oorspr. De heren van de Thee, Amsterdam: Querido, 1992.  Omslag-nl.
  5. Di passaggio, Milaan: Iperborea, 1996. Omslag-it. Vertaling: Laura Pignatti. Oorspr. Transit, Amsterdam: Querido, 1994. Boekenweekgeschenk 1994. Omslag-nl. Pignatti schreef ook de inleiding op haar vertaling.
  6. La signora Bentinck, Milaan: Rizzoli, 1997. Omslag-it. Vertaling: -. Oorspr. Mevrouw Bentinck of Onverenigbaarheid van karakter.
  7. La fonte nascosta, Milaan: Iperborea, 1997. Omslag-it. Vertaling: Laura Pignatti. Oorspr. De verborgen bron, 1950. Omslag-nl. Pignatti schreef ook de inleiding op haar vertaling.
  8. Le vie dell’immaginazione, Milaan: Iperborea, 2001. Omslag-it. Vertaling: Laura Pignatti. Oorspr. De wegen der verbeelding, 1983. Omslag-nl.
  9. La pianista e i lupi, Milaan: Iperborea, 2003. Omslag-it. Vertaling: Lisetta Figurelli. Oorspr. Fenrir: een lang weekend in de Ardennen, 2000.  Omslag-nl. Met een nawoord van Franco Paris.
  10. Tiro ai cigni, Milaan: Iperborea, 2004. Omslag-it. Vertaling: L. Pignatti. Oorspr. Zwanen schieten, 1997. Omslag-nl.
  11. L’anello della chiave. Milaan Iperborea, 2006. Omslag-it. Vertaling: Franco Paris. Oorspr.  Sleuteloog, 2002. Omslag-nl.
  12. Genius loci, Milaan Iperborea, 2011. Omslag-it. Vertaling: Laura Pignatti. Oorspr.
  13. L’amico perduto, Milaan: Iperborea, 2017. Omslag-it. Vertaling: Fulvio Ferrara. Oorspr. Oeroeg, 1949. Omslag-nl.

Aantekeningen bij Hella Haasse Italiaanse vertalingen

  • Margot Dijkgraaf: Levensbericht. Op de website van de Digitale Bibliotheek Nederland is over Haasse veel materiaal voorhanden.
  • Pagina wikipedia Nederlands.
  • Een artikel in de Groene, klik hier.
  • Interview met Aleid Truijens klik hier.