Wat hebben paus Franciskus en Albert Verwey gemeen? De dichter en de paus lieten zich beiden bezorgd uit over het groeide nationalisme in Europa. De eerste in de jaren dertig van de twintigste eeuw, de paus tachtig jaar later in een andere wereld, maar toch Lees verder “Franciskus en Albert Verwey. Paus en dichter over grenzen”
Letizia Battaglia Passie Recht en Vrijheid
Passie, Recht en Vrijheid zijn de woorden die de Siciliaanse fotografe Letizia Battaglia (geboren in 1935) tot het Leitmotif van haar leven heeft gemaakt. Ze verwijzen naar universele waarden. Het woord Passie in de titel verwijst naar de persoon van de fotografe, naar de wijze waarop zij in het leven staat. Het duidt op haar Lees verder “Letizia Battaglia Passie Recht en Vrijheid”
Harry Mulisch De salamander en de hoge hoed
In Onze Taal, nummer 4 (2015, pagina 94), lees ik in een mooi artikel van Hans Beelen en Nicoline van der Sijs over de lotgevallen van het woord salamander. Dat werd anleiding voor deze post over Harry Mulisch De salamander en de Lees verder “Harry Mulisch De salamander en de hoge hoed”
Aforismen van Federigo Tozzi postuum gepubliceerd
De zesentachtig Aforismen van Federigo Tozzi werden postuum gepubliceerd. Tozzi’s zoon Glauco diepte ze op uit de nalatenschap van zijn vader en publiceerde ze in 1981 onder de titel Barche capovolte, Gekapseisde boten. Glauco bracht ze onder in drie afdelingen:
I. De vlam, omvat 11 nummers;
II. Impulsen, omvat 9 nummers;
III. Voortzetting van ‘Gekapseisde boten’, overige 66 nummers.
Van de eerste drie volgt hier een vertaling:
I.01. De vlam
Hoewel aan het zicht onttrokken door een dicht zeilwerk, houdt mijn nieuwe leven mij gezelschap. Ik voel dat de ziel er de invloed van ondergaat en tracht er de berichten van op te vangen.
Het doet denken aan een lantaarn, heftig door elkaar geschud door de wind; maar de vlam is niet uitgedoofd.
Hoelang heb ik gewacht? Wat ik zocht, bevond zich misschien reeds in mij; maar het was tot op dit moment niet mogelijk dat ik ervan kon genieten.
Ja, een onverwachte openbaring is nodig.
I.02. De hoogtepunten
Oh, de innerlijke hoogtepunten, die schitteren als gouden kronen! Mijn ziel is vol van deze onuitsprekelijke tekens; alsof zij vol is van vruchtbare eilanden.
Het zijn de liederen die gevangen blijven in de beelden, en die te snel verdwijnen.
De liederen die ik bewaar voor mijn stilte; de liederen die de ziel voor zichzelf zingt, die zullen zich nooit onthullen.
Maar ook als men mij de ogen heeft gesloten en mij heeft gezegd te zwijgen, toch zie ik schitterende en krachtvolle dingen in mij, want ik word door mijn liederen beloond.
Als al mijn adelaars zullen worden gedood, dan zal ik ook hun cadavers die voor mij zweven liefhebben.
Maar kan ik zingen zonder de adelaars?
I.03. Het goede
Er zijn goede mensen huns ondanks. Zij gevoelen de bitterheid en het ongemak van die onuitputtelijke goedheid waarvan zij zijn vervuld.
En zij voelen dat zij door de anderen niet worden getolereerd noch vergeven. Zij bevinden zich in een exces waarvan ze spijt hebben; zij zouden daarvan willen terugkeren, met al hun krachten.
En in hen groeit verwondering over deze onbewuste kwaliteit, over dit zich willen geven.
Hun goedheid levert niets op, noch leidt het tot vertroosting van de kant van de anderen, zij voelen zich geschokt. Zij weten niet wat zij er mee aanmoeten en houden niet op goed te zijn. Hun goedheid groeit en groeit, zoals uit bloemen bloemen geboren worden.
En toch zou ook het goede een kracht kunnen zijn om de strijd mee te winnen; ook de diademen zouden door zijn vingers moeten worden gevormd. Maar helaas, het goede is een onverkoopbare waar!
En in dergelijke mensen hebben de dromen plaats genomen in de groei van de gevoelens. Hun wetten zijn te hoog gegrepen en hun licht verblindt.
Maar niemand begrijpt dat het goede een groot deel van de schoonheid uitmaakt.
Psychologie
Tozzi zag zijn aformenverzameling als een boek over psychologie. In die termen sprak hij erover met de redacteuren van het Milanese tijdschrift L’eroica en met zijn vrienden. De auteur vond voor zijn psychologische opvattingen inspiratie bij de Amerikaanse psycholoog William James. Diens werken waren in het begin van de vorige eeuw in het Italiaans vertaald en door Tozzi met enthousiasme bestudeerd.
Aantekeningen bij de Aforismen van Federigo Tozzi
- Federigo Tozzi, Cose e persone. Inediti e altre prose. A cura di Glauco Tozzi. Firenze: Vallecchi, 1981, pp. 65-113.
- Klik hier voor een pdf met de Italiaanse teksten van de eerste afdeling.
- Zie hier voor een auteurspagina over de schrijver.