Edith Newbold Jones werd in 1862 geboren in New York . Haar bemiddelde ouders waren zeer reislustig. Edith verbleef met haar familie vanaf 1868 in Parijs. In Florence woonden zij vanaf eind 1870 tot juni 1872. Terug in Amerika huwt zij in 1885 Edward Wharton. Het echtpaar verblijft in de jaren Lees verder “Edith Wharton over Rome. Een reisverhaal uit 1905”
Sam Waagenaar fotograaf schrijver en biograaf
Samuel Waagenaar woonde de langste tijd van zijn leven in Rome: van 1946 tot 1992. Hij werd op 10 januari 1908 in Amsterdam geboren en stierf in Blaricum op 16 april 1997. In 1992 keert hij terug naar Nederland en gaat in het Rosa Spier Huis te laren wonen. In 1993 opent daar een tentoonstelling van zijn werk getiteld: ‘Sam Waagenaar kijkt naar mensen’. Hij publiceerde een tiental boeken, maar zijn grootste roem verwierf hij met zijn biografie van Mata Hari. De onderstaande tekst Sam Waagenaar fotograaf schrijver is een bio-bibliografische schets.
Amerika
Waagenaar en zijn broer emigreerden in 1929 naar Amerika. Van 1934 tot 1942 woont hij in Hollywood waar hij in het laatste jaar (1942) in negen Amerikaanse antinazi-films acteert. In 1943 neemt hij dienst in het leger en volgt een trainingskamp in Canada voor spionagewerk en wordt gestationeerd in Londen als press officer. Van 1944 tot 1946 is hij in Parijs waar hij op 25 augustrus de bevrijding fotografeert. Hij werkt voor de International News Service. In Europa bezoekt hij diverse concentratiekampen en het vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau. Hij verslaat fotografisch de zittingen van de Neurenberg rechtszaak. In 1946 vertrekt hij naar Rome waar hij 45 jaar zal wonen en werken als free-lance fotograaf en schrijver. Hij werkt voor ABC, Camera Press, Newsweek, de North American Newspaper Alliance, Pix Inc., Rapho, La Tribune des Nations en ten slotte Die Weltwoche.
De fotoboeken
In 1957 verschijnen zijn eerste twee fotoboeken. Het eerste over Azië en het tweede over landen rondom de Rode Zee. Voor het boek De kleine vijf selecteert hij foto’s die hij maakte in Liechtenstein, San Marino, Monaco, Vatican, Andorra. In de landen die hij bereisde maakte hij ook systematisch foto’s van kinderen en vrouwen. Van dat materiaal stelt hij vervolgens in thematische boeken samen. In 1961 begeleidt een tentoonstelling het boek Vrouwen van Israël.
De fotoboeken zijn het resultaat van een bijzonder reislustige fotograaf. Hij heeft een voorkeur voor het genre portretfotografie.
De Mata Hari biografie
Met de Leeuwardense Margaretha Geertruida Zelle werd Waagenaar al in 1930-1931 geconfronteerd vanwege zijn betrokkenheid bij de film waarin Greta Garbo de rol van Mata Hari vertolkte.
Ter voorbereiding van de biografie sprak Waagenaar in Nederland, Duitsland en Frankrijk met tijdgenoten van Margaretha Zelle. Hij ontmoette haar broer en andere mensen die haar goed hadden gekend. Van haar voormalige dienstmeisje Anna Lintjens ontving Waagenaar twee albums met foto’s en krantenknipsels. De vele gesprekken en de albums werden de basis voor zijn biografie.
De joden van Rome
Het boek verschijnt in de jaren zeventig in drie talen. De Engelse en de Italiaanse edities verschenen in 1972. Het lijkt wel zeker dat Waagenaar de tekst had geschreven in het Engels. Een bevestiging van deze hypothese verschaft de titelpagina van de Italiaanse editie, want die vermeldt de naam van de Romeinse vertaalster Giacometta Cantatore Limentani. Zij had de tekst uit het Engels in het Italiaans overbracht. In het colofon ontbreekt echter elke verwijzing naar een gedrukte uitgave.
Bibliografie van Sam Waagenaar schrijver fotograaf
- Asien. München : Süddeutscher Verlag, 1957. Het is een fotoboek met tekst in vier talen: Duits, Engels, Frans en Italiaans.
- Länder am Roten Meer. München : Süddeutscher Verlag, 1957. Het is een fotoboek met tekst in drie talen: Duits, Engels en Frans.
- Kinderen kennen geen grenzen. Utrecht: Bruna, 1958. Engelse editie: Children of the World: A Photobook by Sam Waagenaar. London: André Deutsch, 1959.
- Vrouwen van Rome: Een fotoboek van Sam Waagenaar. Utrecht: Bruna, 1959.
- De kleine vijf. Utrecht: Bruna, 1960. Meertalige uitgave.
- Vrouwen van Israël. Utrecht: Bruna, 1961. De Amerikaanse uitgave: Women of Israel. New York: Schocken Books, 1961.
- Kinderen van Israël. Utrecht, Bruna, 1961.
- The murder of Mata Hari. London: Barker, 1964.. Vertaald in zeven talen. Later verschenen herziene en uitgebreide edities. De Duitste vertaling verschijnt nog in hetzelfde jaar: Sie nannte sich Mata Hari. Hamburg: Schröder, 1964.
- Il ghetto sul Tevere. Milaan: Mondadori, 1972.
- The Pope’s Jews. La Salle: Open Court, 1974. Engelse herziene editie bij de Alcove Press in London. De beide Engelse edities zijn gebaseerd op de Italiaanse uitgave.
- De joden van Rome. Bussum: Van Holkema & Warendorf, 1978. De vertaling is uit het Engels.
- Holland op z‘n malst : koddige en ernstige opschriften op luiffels, wagens, glazen, borden, graven, en elders. Delft: Elmar, 1978.
Aantekeningen bij Sam Waagenaar fotograaf schrijver en biograaf
- Over Waagenaar bestaat alleen een korte Duitse wikipedia pagina. Zie hier.
- Zie hier een wikipediapagina over Greta Garbo in de rol van Mata Hari (1931).
- In het archief van het Nederlands Fotomuseum te Rotterdam zijn ruim twaalfhonderd foto’s van Waagenaar opgenomen. Zie hier.
- Over Giacoma Limentani zie hier enkele artikelen op deze website.
Rome 1887 wat gebeurde er in de Italiaanse hoofdstad
Twee tijdschriften gaan dit jaar opnieuw verschijnen en er wordt een nieuwe culturele ruimte geopend voor theater, cinema, etc. Bekijk de pagina Rome 1887 wat gebeurde er in de hoofdstad voor meer informatie.
21 april
- De publicatie van het tijdschrift Il Cracas wordt hervat onder leiding van Costantino Maes. Het gaat zijn CXXXII jaar van publicatie in en zal wekelijks verschijnen.
27 mei
- In een toespraak roept paus Leo XIII op tot een hernieuwde toenadering tussen Italië en de Italiaanse Republiek.
29 mei
- Inwijding van het Acquario Romano in de wijk Esquilijn. In het gebouw vonden tot rond 1930 diverse culturele activiteiten plaats: theater, cinema, etc. Vervolgens werd het een opslagruimte voor de nabije Opera di Roma. Vanaf 2002 is het Huis van de Architectuur erin ondergebracht.
5 juni
- Op het Piazza dei Cinquecento, pal voor de gevel van station Termini, vindt de onthulling plaats van het monument voor de vijfhonderd gevallenen van Dogali. De obelisk is afkomstig uit de Iseo Campense. Het monument werd ontworpen door Francesco Azzurri. In 1925 werd het ten slotte verplaatst van het stationsplein naar parkje Baden van Diocletianus. Het staat ingeklemd tussen een zeer drukke straat en de achterkant van een rij boekenstalletjes.
29 juli
- Agostino Depretis treedt af en de nieuwe regeringsleider wordt Francesco Crispi (1818-1901).
18 september
- Het weekblad Il Rugantino komt uit. De publicatie is in het Romanesco, het Romeinse dialect. De oprichter en hoofdredacteur is Giggi Zanazzo (1860-1911).
29 december
- Burgemeester Leopoldo Torlonia (1853-1918) brengt een officieel bezoek aan Raffaele Monaco La Valletta (1827-1896), de kardinaal vicaris van Rome. De kardinaal zou Torlonia’s gelukwensen moeten overbrengen aan de paus voor diens vijftigjarig priesterschap.
30 december
- Het hoofd van de Italiaanse regering Francesco Crispi wist de koning te overtuigen in te stemmen met het ontslag van burgemeester Torlonia voor het eerbetoon aan Leo XIII.
Ga naar 1888
Terug naar 1886
Naar alle jaren
Aantekeningen bij Rome 1887 wat gebeurde er in de hoofdstad
- Zie hier voor Torlonia op de website van de Senaat, want hij was ook Senator van het Italiaanse Koninkrijk.
Rome 1885 wat gebeurde er in de Italiaanse hoofdstad
Bij het graven van de bouwput voor een nieuw theater kwamen twee antieke beelden aan het licht. Het beroemdste beeld was de zittende bokser. De werkzaamheden aan de middenpilaar van de Garibaldi-brug brachten een derde beeld uit de oudheid aan het licht. Meer notities hieronder in Rome 1885 wat gebeurde er in de hoofdstad van Italië.
17 februari
- Op deze zaterdag ontdekte een arbeider in de bouwput voor het nieuwe theater de hand, die later bij de opgraving zal blijken van een antiek beeld van een zittende bokser te zijn. In de dagen erna vindt men in dezelfde bouwput een tweede sculptuur.
16 maart
- Het laatste nummer van “Cronaca Bizantina” verschijnt. Vanwege het faillissement van uitgever en redacteur Sommaruga kwam er een einde aan dit befaamde tijdschrift. Maar zie ook hieronder 15 november.
22 maart
- Men legt de eerste steen voor het monument ter ere van koning Vittorio Emanuele II, genaamd il Vittoriano. Later ook wel genoemd Altare della Patria, het Altaar van het Vaderland. Het bouwproject is van Giuseppe Sacconi (1854-1905).
1 mei
- De gemeenteraad en de Banca Tiberina sluiten een overeenkomst voor de herbouw van het ghetto. De sloop van de in verval geraakte en ongezonde wijk wordt aangepakt. Na de sloop wordt aan de wederopbouw gewerkt. De synagoge wordt niet afgebroken.
15 november
- De ‘Cronaca Bizantina’ verschijnt weer dankzij de financiële ondersteuning Prins Maffeo Barberini Colonna di Sciarra (1850-1925). De hoofdredactie is in handen van Gabriele d’Annunzio (1863-1938).
22 december
- Leo XIII kondigt een bijzonder jubileum aan voor de beoefening van de christelijke deugden.
Ga naar 1886
Terug naar 1884
Naar alle jaren
Aantekeningen bij Rome 1885 wat gebeurde er in de hoofdstad
- Over de rustende bokser stelde ik deze korte pagina samen. Tevens is deze wiki pagina in het Nederlands te raadplegen.
- Zie voor de archeologische ontdekkingen in dit jaar hoofdstuk XI in Rodolfo Lanciani, L’antica Roma,. Roma: Staderini. 1970. Antonio Cederna scheef het voorwoord. Dit boek verscheen in 1888 in het Engels met de titel Ancient Rome in the Light of Recent Discoveries. London: Macmillan & Co, 1888. Het werk is gedateerd, maar niettemin een boeiend verslag.
- Zie deze Engelse wikipedia pagina over de auteur, maar zie ook de Italiaanse met nuttige verwijzingen.