Vincenzo Cardarelli publiceerde het gedicht Terug naar mijn stad in 1942. Op mijn vertaling van het gedicht volgt een stukje over de roman Schimmenrijk van Rosita Steenbeek. De Nederlandse schrijfster neemt enkele verzen uit het gedicht op Lees verder “Terug naar mijn stad is een gedicht van Vincenzo Cardarelli”
Bekendmaking van Sergio Corazzini Een gedicht
De Italiaanse dichter Sergio Corazzini publiceerde dit gedicht in 1906 in de bundel ‘Boek voor de zondagavond’. Hij nam er tien gedichten in op. Het was zijn derde bundel dat jaar. Hieronder mijn vertaling van Bekendmaking van Sergio Corazzini (1886-1907). Hij droeg het gedicht op aan Giorgio Lais (1886-1957), een bevriende dichter.
Bekendmaking
Vooruit! De lichten gaan op
in de zalen van mijn paleis!
Nu begint, mijne heren, de verkoop
van mijn ideeën.
Vooruit! Wie wil ze?
Ze zijn origineel
en kosten niet veel.
Ik verkoop want ik wil
opgerold als een kat
in de zon slapen
tot het wegkwijnen
der tijden! Vooruit! De gelegenheid
is gunstig. Mijne heren,
ga toch niet weg, ga niet weg;
ik verkoop voor heel lage prijzen!
U wordt nog beroemd
voor heel weinig geld.
Bedenk: de gelegenheid is gunstig!
En wordt niet herhaald.
O! vrees niet mij te beledigen
met een belachelijk bod!
Mij laat de roem koud!
En let maar niet, mijn God, let maar niet
teveel op ‘t geluid
van mijn huilerige stem!
De bundel bevat de volgende gedichten.
Sera della domenica
La liberazione
Elemosina nel sonno
Le illusioni
Dialogo di Marionette
Stazione sesta
L’ultimo sogno
Castello in aria
Scena comica finale
Bando
Aantekeningen bij Bekendmaking van Sergio Corazzini
- Het gedicht is het laatste van de tien die de bundel Libro della sera della domenica vormen. Corazzini publiceerde deze kleine anthologie in 1906.
- Frans van Dooren vertaalde het vermakelijke gedicht Dialoog tussen marionetten. Zie hier zijn versie.
Corrado Govoni De genoegens Een gedicht uit 1907
Het onderstaande gedicht van Corrado Govoni De genoegens kwam voor het eerst in druk in 1907. De dichter tot de literaire stroming die men sinds 1910 aanduidde met de naam Schemerdichters, ofwel: Crepuscolari. Het ging om een tiental dichters die toetertijd veel succces boekten. Zie hier voor een kort overzicht.
De genoegens
De blauwe luchten van de lentezondagen.
De sneeuw als een witte pruik op het dak.
De wandeling van de geliefden langs het kanaal.
Broodbakken op zondagmorgen.
De maartregen die op de grijze dakpannen klettert.
De bloeiende blauweregen klimt langs de muur.
De witte gordijnen voor het raam van het klooster.
De klokken van zaterdag.
De aangestoken kaarsen bij de relikwieën.
De verlichte spiegels in de kamers.
De rode bloemen op het witte tafellaken.
De gouden lichten die ’s avonds op gaan.
De schaduwen van bloed die sterven op de muur.
De rozenbladeren op het bed van de zieken.
Pianospelen op een feestdag.
De koekoeksroep in het weiland.
De katten in de vensterbank.
De witte duiven op de daken.
De malva in de pannen.
De bedelaars die eten bij de ingang van de kerk.
De zieken in de zon.
De meisjes die hun gouden haren kammen in de zon bij de deur.
De vrouwen die zingen aan het raam.
Toelichting
Het gedicht (hier in mijn vertaling) komt uit de bundel De mislukkelingen (Gli aborti), uitgegeven in Ferrara in 1907. (Het Italiaanse substantief ‘aborto’, meervoud ‘aborti’, heeft als gangbare hedendaagse betekenis ‘abortus’, maar dat is hier niet van toepassing.) In dezelfde bundel plaatste Govoni een soortgelijk gedicht van 40 verzen, getiteld ‘De zondagse dingen’, (Le cose che fanno la domenica).
De Venetiaanse literatuurcriticus en taalkundige Pier Vincenzo Mengaldo gaf er de naam ‘verzen-zinnen’ aan. Dit lijkt me een ‘zinnige’ vaststelling. Men zou eraan kunnen toevoegen, dat de afwezigheid van het werkwoord nóg een opmerkelijke trek van deze verzen is. De lezer springt bij en doet dat natuurlijk met liefde.
Aantekeningen bij Corrado Govoni De genoegens.
- De Italiaanse tekst van het gedicht in deze pdf: Le dolcezze
- Zie de auteurspagina over Corrado Govoni.
Vincenzo Cardarelli gedicht Herfst uit 1931
Van Vincenzo Cardarelli gedicht Herfst volgt hier mijn versie in een Nederlandse vertaling.
Autunno
Autunno. Già ti sentimmo venire
nel vento d’agosto,
nelle piogge di settembre
torrenziali e piangenti,
e un brivido percorse la terra
che ora, nuda e triste,
accoglie un sole smarrito.
Ora passa e declina,
in quest’autunno che incede
con lentezza indicibile,
il miglior tempo della nostra vita
e lungamente ci dice addio.
Herfst
Herfst. We hoorden je al
in de augustuswind,
in de slaande en druilende
septemberregens,
en een rilling liep over het land
dat nu, kaal en triest,
een mager zonnetje verwelkomt.
Korter en minder wordt,
in deze herfst die voortschreidt
met een onzegbare traagheid,
de beste tijd van ons leven
die ons langdurig vaarwel zegt.
Korte toelichting
Het gedicht Herfst van Vincenzo Cardarelli werd voor het eerst in 1931 gepubliceerd in een tijdschrift. Drie jaar later nam de auteur het op in de bundel Giorni in piena. Na de tweede wereldoorlog werd het in diverse bundels herdrukt. De Italiaanse tekst met verwijzingen vindt u hier: Autunno
In zijn bekende bloemlezing Italiaanse poëzie noemt Frans van Doorn Cardarelli een ‘suggestieve realist’. Hij nam twee gedichten van hem op: ‘Wat voorbij is’ en ‘Februari’. Het zijn niet de enige in het Nederlands vertaalde gedichten van de Rome gestorven (1959), maar in Corneto Tarquinia geboren (1887) schrijver. Karel Eerd vertaalde van Cardarelli het gedicht Herfst in Venetië.
Aantekeningen bij Vincenzo Cardarelli gedicht Herfst uit 1931
- Zie mijn auteurspagina over Vincenzo Cardarelli.
- Frans van Dooren, Gepolijst Albast. Acht eeuwen Italiaanse poëzie, Baarn: Ambo, 1994, 334-335.
- Een kort en zakelijk lemma (Italiaans) over Cardarelli in de Italiaanse encyclopedie Treccani.