Mens van mijn tijd Een gedicht van Salvatore Quasimodo

Salvatore Quasimodo publiceerde het gedicht Mens van mijn tijd in 1947. Het verscheen in de bundel Giorno dopo giorno. De dichter schreef de compositie tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Mens van mijn tijd. Een gedicht van Salvatore Quasimodo
Er woedt sinds 24 februari weer een nieuwe oorlog in Europa. Quasimodo’s oproep in de verzen 14 en 15:
Och zonen, vergeet de wolken bloed,
die zijn opgestegen van de aarde, vergeet de vaderen […]:
vonden geen weerklank.
Het gedicht bestaat uit 17 vrij lange verzen. De Nederlandse vertaling is van Catharina Ypes.
Mens van mijn tijd
Je bent nog dezelfde van de steen en de slinger,
mens van mijn tijd. Jij was in het vliegtuig,
met zijn kwaadaardige vleugels, meridianen van de dood,
– ik heb je gezien – in de gevechtswagen, bij de galgen,
bij de pijnigingen op het rad. Ik heb je gezien: jij was het,
met je wetenschap, nauwkeurig op verdelging gericht,
zonder liefde, zonder Christus. Jij hebt wéér gedood,
zoals steeds, zoals de vaderen hebben gedood, zoals de dieren
hebben gedood, die je voor de eerste maal zagen.
En dit bloed verspreidt zijn reuk als op de dag,
toen de broeder sprak tot de andere broeder:
‘Laat ons naar het veld gaan’. En die koude, koppige echo
is doorgedrongen tot jou, in jouw levensdag.
Och zonen, vergeet de wolken bloed,
die zijn opgestegen van de aarde, vergeet de vaderen:
hun graven verzinken in de as,
de zwarte vogels en de wind bedekken hun hart.

 

Bibliografie bij Mens van mijn tijd

  • Voor het origineel zie de zeer vaak herdrukte bundel: Salvatore Quasimodo, Giorno dopo giorno. Milano: Mondadori, 19595, p. 60.
  • De vertaling van Catharina Ypes staat in haar bloemlezing Olijven en zilveren populieren. Den Haag: Boucher, 1960, p. 87.
  • Zie hier voor een korte informatieve pagina over Salvatore Quasimodo.

 

 

Amelia Rosselli Twee gedichten: Engels en Nederlands

In dit artikel neem ik van Amelia Rosselli twee gedichten op. Het eerste schreef zij in het Engels. Het verscheen in haar bundel October Elizabethans.

O were l one in Three! Just like the Holy Ghost,
the Father and the Son, I’d reunite my scattered souls
and string them in from all the seas abroad;
no longer climb upon perdition’s mast
and wave a banner crying God, at last!

Het tweede gedicht geef ik in de vertaling van Frans van Dooren.

[Evolutie]

Na ’t godsgeschenk was er de weergeboorte. Na ’t geduld
der zinnen vielen alle dagen weg. Na de oostindische inkt
herleefde een olifant: de blijdschap. Na de blijdschap
daalde de hel na ’t paradijs de wolf in ’t hol. Na de
oneindigheid was er de carrousel. Maar ’t licht doofde uit
en ’t dier ontgloeide weer, de wol werd klaargemaakt, de wolf
verslonden. Na de honger kwam de baby, na de weerzin schreef
de minnaar verzen. Na de oneindigheid verdween de carrousel
na ’t briefhoofd groeide de inkt. Warm in haar schutse schreef
de Maagd haar verzen neer: stervend antwoordde Christus haar
raak mij niet aan! Na deze verzen slokte Christus ’t leed
op dat hem kwelde. Na de nacht viel heel de steun der wereld
in duigen. Na de hel ontsproot de zoon die erop gebrand was
om op te vallen. Na de weerzin brak de stilte door ’t verzuurd
gelispel der boerin op zoek naar water in de put die voor
haar armen veel te diep was. Na de lucht die delicaat neerdaalde
rond haar enorme lijf kwam ’t dochtertje ter wereld met
haar diep ontwrichte hart, ter wereld kwam de pijn der vogels en
’t verlangen en de oneindigheid die men niet meer terugvindt
wanneer men haar verliest. Wij wankelen verwachtingsvol totdat
tenslotte aan ’t einde een slaafse ziel wordt opgevist.

De kwestie van de titel

Het eerste gedicht heeft geen titel. Het tweede in de vertaling van Frans van Dooren trouwens ook niet. Hij geeft het in zijn bloemlezing echter wel een titel:  ‘Evolutie’. Ik zie de noodzaak daarvan niet in en vind het bovendien niet correct. Het voegt immers een vreemd element toe aan het gedicht. En niet zelden is het ook een interpretatie. Tekstbezorgers of vertalers gebruiken gewoonlijk het eerste vers als titel en vierkante haken om te laten zien dat het om een redactionele ingreep gaat

Amelia Rosselli twee gedichten: Engels en Nederlands.

Aantekeningen bij Amelia Rosselli twee gedichten: Engels en Nederlands

  • Voor de vertaling zie Frans van Dooren, Gepolijst albast, p. 383. Zie hier een pagina over zijn bloemlezing.
  • Zie deze pagina over Amelia Rosselli en haar ontmoeting met Pier Paolo Passolini waarover zij werd geïnterviewd in 1995.
  • Er bestaat geen Nederlandse wikipedia pagina, maar wel een Engelse. Vandaar kan men verder.