Wat werd in het verleden van de Italiaanse schrijfster Ada Negri in het Nederlands vertaald? Voor de 2e wereldoorlog niet weinig. Daarna kwam de klad erin. In deze alinea wordt duidelijk waarom. Maar nu iets over de schrijfster. Zij werd geboren op 3 februari 1870 in Lodi en overleed op 11 februari 1945 in Milaan. Negri was maatschappelijk zeer actief en een aanhangster van het socialisme. Zij knoopte relaties aan met de socialist Filippo Turati en Benito Mussolini. Ze werkte onder andere mee aan Mussolini’s dagblad Popolo d’Italia. In haar gedichten komt haar sociale engagement tot uitdrukking. Zozeer zelfs dat Luigi Pirandello er de spot mee drijft.
Fascisme
Vanaf 1914 raakt zij betrokken bij het fascisme. Dat duurde tot het einde van haar leven. Zij trad ook toe tot de Repubblica Sociale Italiana, de partij van Mussolini die direct samenwerkte met de nazi’s. Haar vriendschap met de Joodse Margherita Sarfatti bracht haar geloof in Mussolini’s dictatuur blijkbaar niet aan het wankelen. Ook niet na de de rassenwetten van 1938, de vervolgingen en deportaties vanaf 1943.
Ada Negri ontving in 1926 en 1927 nominaties voor de Nobelprijs voor de literatuur. In 1931 kreeg zij de . In 1940 werd zij opgenomen in de rijen van de Accademia d’Italia, de door het fascistische regiem overgenomen Accademia dei Lincei.
De eerste Nederlandse vertalingen
In het tijdschrift De Tijdspiegel (1908) een vrij lang essay over Ada Negri door Anna Sophie Polak, die ook het sonnet ‘Winter’ vertaalde. Het was opgenomen in de bundel Moederschap, Leiden: A.H. Adriani, 1904. (Het sonnet 
werd opnieuw gepubliceerd in 2002 in de bloemlezing Het Italiaanse sonnet door de eeuwen heen, pagina 55.) Dezelfde Leidse uitgeverij Adriani publiceerde twee gedichtenbundels van Ada Negri: in 1896 Noodlot en in 1897 Stormen. Betsie Juta (1871-1906) maakte de vertalingen.
De redactie van het Italië-nummer van het tijdschrift Dietsche Warande & Belfort (april 1930) publiceerde het korte verhaal ‘Met Carlo Delcroix op Capri’ van Ada Negri, in het Nederlands vertaald door Louisa Duykers.
Recente vertalingen van de Italiaanse schrijfster Ada Negri
- Frans van Dooren nam in zijn bloemlezing Gepolijst albast de vertaling op van het gedicht ‘Herfstgedachte’. De oorspronkelijke titel is ‘Fammi uguale, Signore, a quelle foglie’. Zie p. 292.
- Van mijn vertaling van het gedicht ‘De waanzin’ vind u hier een pdf.
Van Doorens vertaling van “Herfstgedachte”
Maak mij gelijk, Heer, aan die stervende blaadjes,
die ik vandaag in ‘r zonlicht op
de hoogste tak van de olm zie sidderen.
Ze sidderen, maar niet van pijn: zo klaar
is ‘r zonlicht en zo zoet ’t losraken van
de tak, om zich met de aarde te verbinden.
Ze vlammen op in ’t laatste licht, hun hart
offerbereid: de doodsstrijd is voor hen
mild en genadig als een dageraad.
Maak dat ook ik me loswaai van de hoogste
tak van mijn leven, zo, zonder een klacht,
doorpriemd door U, zoals zij door de zon.
Is het vreemd dat er van de Italiaanse schrijfster Ada Negri in het Nederlands niets meer verschenen is behalve de vertaling van Frans van Dooren. In zijn overzicht moest zij er zijn. Verder kan een kunstenares met zo’n politiek verleden moeilijk aanspraak maken op sympathie.
Aantekeningen bij Italiaanse schrijfster Ada Negri in Nederlandse vertalingen
- Zie voor andere Italiaanse auteurs deze pagina.
- Pagina Wikipedia Nederlands – Italiaans
- De tekening is van Mario Sironi, zie wikipedia Sironi (Italiaans)
