Over de Romeinse Fonteinen een korte uitleg en toelichting

De Fonteinen van de Eeuwige Stad laten in de herinnering van haar bezoekers hun sporen achter. Maar er bestaat voor het publiek helaas geen online overzicht van de Fonteinen van Rome. Ik ken twee boeken die dit verlangen het dichtst benaderen. Het eerste is van Willy Pocino, Le fontane di Roma, (2004). Het tweede schreef Marvin Pulvers, Roman fountains (2002) en gaf het boek uit in een Engelse editie. Natuurlijk kan men voor afbeeldingen ook terecht op het internet. Maar daar ontbreekt het aan de systematiek, die nodig is om de betekenis van deze kunstwerken goed te begrijpen. Hieronder iets meer over de Romeinse Fonteinen.

De Fonteinen van Rome Een overzicht
De Fontein van Mozes, ofwel dell’Acqua Felice.

Om de Romeinse fonteinen ordentelijk te kunnen bespreken, plaatst men ze wel in categoriën. Ik noem er een paar:

      • eerst de antieke fonteinen
      • vervolgens de kleinere fonteinen
      • ten slotte de monumentale fonteinen.

Binnen deze categoriën zet men ze gewoonlijk in een historisch-chronologische volgorde.

Schoonheid en nut

Twee aspecten dient men bij de fonteinen in het oog te houden: de schoonheid en het nut. De monumentale fonteinen roemt men veelal vanwege de esthetische kwaliteiten van kunsthistorische en architectonische aard. Als voorbeeld moge dienen Gian Lorenzo Bernini’s Vierstromenfontein op Piazza Navona, waarin de beroemde artiest bouw- en beeldhouwkunst magistraal integreert. De faam van Rome groeide door dit type fonteinen enorm en navenant haar nooit verminderde aantrekkingskracht op de rest van de wereld.

Voor het leven van de Romeinen waren de minder spectaculaire fonteinen en fonteintjes echter van groot belang. Zij zorgden in vroeger tijden immers voor het drinkwater. Wat de waterput was op het platteland, was de fontein in de kleine en grotere dorpen en steden. Die functie is met de komst van de waterleiding in de huizen verdwenen, maar zeker niet minder van belang zijn de talloze fonteinen en fonteintjes in de stad om zich gedurende het warme seizoen aan te laven.

Verbonden met de geschiedenis van de fonteinen van Rome waren de elf antieke acquaducten.

Aantekeningen bij deze pagina over de Romeinse Fonteinen

  • Voor een bibliografie klik hier.
  • Zie hier de pagina wikipedia (it). Daarnaast aanbevolen de Engelse wikipagina.
  • Klik hier (wiki NL) voor een geschiedenis van de aquaducten in Rome.
  • En hier de webstite van het gemeentebedrijf ACEA. De afkorting staat voor Azienda Comunale Elettricità e Acqua. Het ligt voor de hand dat dit gemeentebedrijf wel beschikt over een database die de gegevens over de fonteinen bevat.
  • Handig is zeker een blik op het kalendarium van Rome. Zie de verwijspagina naar de jaren sinds 1870.

 

Rome 1904 wat gebeurde er in de Italiaanse hoofdstad

Voor sommigen zal de belangrijkste gebeurtenis van dit jaar de opening van de grote synagoge in het voormalige ghetto zijn. Voor anderen wellicht de eerste algemene staking die op 16 september in het land uitbrak en de dag erna in Rome begon. In juli ontbindt Pius X de vereniging Opera dei congressi. Dit is ook het jaar dat de dichter Vincenzo Cardarelli zich in Rome vestigt. Andere gebeurtenissen op deze pagina Rome 1904 wat gebeurde er in de hoofdstad.

20 januari

  • Met het decreet Commissum Nobis schaft Pius X het vetorecht af dat sommige politieke machten gedurende een conclaaf claimden.

1 februari

  • Vanaf vandaag geeft men het signaal van het middaguur door een kanonschot vanaf de Janiculus. Dat is tot op heden het geval.

2 februari

  • Op deze dag overlijdt de filosoof Antonio Labriola (1848-1904). Hij vond zijn laatste rustplaats op begraafplaats voor niet katholieken ook wel het protestantse kerkhof genoemd. De filosoof woonde sinds 1873 in Rome.
  • Pius X kondigt een bijzonder jubileum af ter ere van het 5e eeuwfeest van het dogma van de Onbevlekte Ontvangenis.

24 februari

  • De president van de Franse Republiek Emile Loubet (1838-1927) brengt een staatsbezoek aan de hoofdstad. Koning Vittorio Emanuele III wenste dat het presidentiële bezoek veel grootser zou zijn dan vorig jaar aan de andere staatshoofden ten deel was gevallen.

24 mei

  • Een aantal schilders richt de vereniging van de Vassalli della Campagna Romana op. Enkele dagen later vervangt men ‘Vassalli’ door XXV. Die naam  behield men tot 1930.

28 juli

  • De nieuwe grote synagoge krijgt haar plechtige inwijding. De tempel staat in het voormalige ghetto ter hoogte van het eiland in de Tiber. Het ontwerp van het gebouw was van de architecten Vincenzo Costa (1826-1903) en Osvaldo Armanni (1855-1929). De decoraties zijn van Annibale Brugnoli (1843-1915) en Domenico Bruschi. Koning Vittorio Emanuele III was bij de opening aanwezig.

17 september

  • Algemene staking. Het is de eerste algemene staking in Italië die in Milaan en Genua op 16 september begon en vervolgens nog in minstens vijftien andere steden uitbrak. Zij duurde voort tot 21 september.

2 oktober

  • Rome 1904 wat gebeurde er in de hoofdstadOpening van de Magazzini Popolari Zingone op de hoek van corso Vittorio Emanuele en de via di Torre Argentina. Het betrof een warenhuis waar een groot assortiment textiel voor het maken van kleding te koop was. En je hoefde niet te onderhandelen, want de prijzen lagen vast.

21 oktober

  • Carlo Palomba neemt de functie van burgemeester waar.

10 november

  • In een artikel in de krant La Croce di Costantino nodigt de geestelijke Luigi Sturzo (1871-1959) de katholieken uit een politiek alternatief voor de liberale staat te vormen.

16 november

  • Rome 1904 wat gebeurde er in de hoofdstadDe geestelijke Romolo Murri (1870-1944) roept de katholieken op zich politiek te engageren. Hij sticht de Lega democratica nazionale, de Nationale democratische bond. Hij doet zijn appèl in het tijdschrift Cultura Sociale.

25 december

  • Met het decreet Vacante Sede Apostolica vernieuwt Pius X de normen die activiteiten van de Curie en de kardinalen regelen tijdens de periode van de Sede vacante.

31 december

  • De stad telt 506.840 inwoners.
  • Enrico Cruciani Aliprandi neemt de functie van burgemeester waar.

Wat elders gebeurt

  • In Racconigi ziet kroonprins Umberto het levenslicht. Hij zou in 1930 in het huwelijk treden met de Belgische prinses Marie José. In 1944 werd hij door zijn vader benoemd als ‘lungotenente’ en nam in die funktie als Umberto II het koningschap waar van 5 juni 1944 tot 9 mei 1946.

Terug naar 1903
Ga naar 1905
Alle jaren

Aantekeningen bij Rome 1904 wat gebeurde er in de hoofdstad

Rome 1904 wat gebeurde er in de hoofdstad

  • In 1904 vormden zes kunstenaars de groep de ‘Vasallen van de Campagna Romana’. Het aantal groeide in de dagen daarna uit tot 25 en werd het woord ‘Vasallen’ vervangen door het getal XXV. Onder die naam bestond de groep tot 1930 toen het fascistische regiem de ontbinding ervan beval. Zie over de XXV de monografie van Renato Mammucari, Ottocento romano. Roma: Newton Compton Editori, 2007, pp. 259-287. En hier een pagina wikipedia in het Italiaans.
  • Naar aanleiding van het honderjarige bestaan van de synagoge in 2014 kwam dit boek uit: Il Tempio Maggiore di Roma. Nel centenario dell’inaugurazione della Sinagoga 1904-2004. Torino: Umberto Allemandi, 2014. Groot formaat, talrijke z/w illustraties en een fraai kleurenkatern van 40 pagina’s.
  • Zie hier een Italiaanse wikipediapagina over Antonio Labriola.

 

Rome 1903 wat gebeurde er in de hoofdstad

De Amerikaanse schrijfster Edith Wharton kiest dit jaar in Rome als verblijfplaats. Vanhieruit reist zij door het land. Het verzamelde materiaal verwerkt zij in de boeken Italian Villa’s and Their Gardens (1904) en Italian Background (1905). Dit jaar ziet de verkiezing van een nieuwe paus en het aantreden van een nieuwe regering. En dan is er nog het hoge bezoek. De koning van Engeland en kort daarop de Duitse keizer Wilhelm zijn te gast in de hoofdstad. En in december veroorzaakt het hoge water in de Tiber weer een overstroming. Details hieronder in Rome 1903 wat gebeurde er in de hoofdstad

1 februari

  • In het gebouw in via del Bufalo opent de dansacademie Pichetti

6 maart

  • De stad verleent het ereburgerschap aan Guglielmo Marconi.

20 april

  • Koning Vittorio Emanuele III verwerft opnieuw Villa Ada.

27 april

  • De koning van Engeland Edward VII (1841-1910) is op bezoek in Rome.

1 mei

  • Keizer Wilhelm I bezoekt opnieuw de hoofdstad.

13 mei

  • De Gemeenteraad onderschrijft de stichting van L’Istituto delle Case popolari, het Instituut voor de volkswoningen. Luigi Luzzatti wordt de voorzitter (1841-1927).  De huizen verrijzen in via di Santa Croce, de viale Manzoni en via Nino Bixio.

17 juli

  • Een koninklijk decreet bevestigt de overeenkomst tussen de Gemeente Rome en de Staat inzake de overdracht van Villa Borghese.

20 juli

  • Paus Leo XIII sterft.  Hij krijgt zijn eigen mausoleum in de Sint Jan van Lateranen. Het ontwerp van het grafmonument is van Giulio Tadolini (1849-1918).

27 juli

  • In de Via in Lucina beginnen de opgravingen.

31 juli

  • Tweeënzestig kardinalen gaan in conclaaf in de Sixtijnse Kapel, la Cappella Sistina.

1 augustus

  • Het signaal van het middaguur wordt nu gegeven vanaf het fort Monte Mario, en niet meer vanaf Castel Sant’Angelo, de Engelenburcht.

4 augustus

  • De kardinalen kiezen Giuseppe Melchiorre Sarto (1835-1914) tot paus. Kardinaal Luigi Marchi verkondigt het habemus papam vanaf het balkon van de Sint-Pieter.

Rome 1903 wat gebeurde er in de hoofdstad

9 augustus

  • Kardinaal Sarto wordt tot paus uitgeroepen in de Sint-Pieter met de naam Pius X.

3 november

  • Eerste minister Zanardelli treedt af en Giovanni Giolitti vormt een nieuwe regering.

24 november

  • Het eerste deel van de tramlijn naar de Castelli Romani is gereed.

26 november

  • Voor de eerste keer in Rome voert men Tristano e Isotta van Richard Wagner op in het Theater Costanzi

7 december

  • De Tiber is vol en veroorzaakt een overstroming.
  • De opgravingen naar de materialen van de Ara Pacis gaan officiëel van start.

 

Terug naar 1902
Ga naar 1904
Alle jaren

Aantekeningen bij Rome 1903 wat gebeurde er in de hoofdstad

  • Zie hier voor Edith Wharton over Rome.
  • Klik hier voor de basiliek Sint Jan van Lateranen.
  • En hier over de Ara Pacis een Nederlandse wikipedia pagina.