Rome 1911 wat gebeurde er in de Italiaanse hoofdstad

In 1911 vierde men in Turijn en in Rome het vijftigjarige jubileum van het koninkrijk Italië. Wat vooral beklijfde in ’s lands cultuurgeschiedenis waren de internationale tentoonstellingen die in beide steden plaatsvonden. In Rome hield men zelfs vier thematische exposities. Behalve deze serie tentoonstellingen opent men een aantal gereedgekomen gebouwen en bovendien nog twee bruggen over de Tiber. De afbeelding waarmee deze pagina opent, is een acquarel van Enrico Coleman, die dit jaar overlijdt. In ‘Rome 1911 wat gebeurde er in de hoofdstad’ staat het allemaal op een rijtje.

5 januari

  • Het dierenpark, Giardino Zoologico, opent op deze dag zijn deuren. Karl Hagenbeck (1844-1913) was de architect.
  • Het gebouw Palazzo delle Belle Arti opent zijn deuren. Het ontwerp was van Cesare Bazzani (1873-1939). Zie hier de Wikipagina en hier voor Bazzani.

11 januari

  • Op deze woensdag wordt het Paleis van Justitie, het Palazzo di Giustizia, geopend in tegenwoordigheid van koning Vittorio Emanuele III.  Zie hier (it).

4 februari

  • De kunstschilder Enrico Coleman (1846-1911) overlijdt. Zijn Engelse vader Charles, landschapsschilder, vestigde zich in 1835 in Rome.

2 maart

  • De baron Vincenzo Paternò del Cugno vermoordt op deze dag zijn minnares Giulia Trigona. Zij was afkomstig uit Palermo en de echtgenote van graaf Romualdo Trigona. Het delict vond plaats in kamer 8 van het Hotel Rebecchino, dat zich in de buurt van Station Termini bevond.

27 maart

  • In het Campidoglio beginnen de feestelijkheden voor het vijftigjarige jubileum van het Italiaanse koninkrijk en de presentatie van de tentoonstellingen naar aanleiding ervan. De naam:  Esposizione del Cinquantenario, die uit vier exposities bestond. De eerste Rassegna Internazionale d’arte contemporanea opent in Valle Giulia.

29 maart

  • De eerste minister Luigi Luzzatti treedt af.

30 maart

  • Giovanni Giolitti wordt de nieuwe leider van de vierde regering Giolitti.

5 april

  • In het centrum van de Naiadenfontein op piazza dell’Esedra wordt een sculptuur onthuld met drie tritonen, een dolfijn en een poliep. De kritiek op het beeld is zo hevig dat het gemeentebestuur besluit het te verplaatsten naar de fontein op Piazza Vittorio Emanuele Il.

8 april

  • In de Thermen van Diocletianus (zie hier) opent de archeologie-tentoonstelling Topografia Romana in het kader van het Jubileum.

21 april

Deze dag opent de derde tentoonstelling in het kader van het Jubileum. Het thema is de etnografie. De expositie is in Piazza d’Armi, nu Piazza Mazzini in de wijk Prati.

24 april

  • De vierde tentoonstelling in het kader van het Jubileum opent in de Engelenburcht. Het is een fototentoonstelling over Rome van de middeleeuwen tot de moderne tijd.

25 april

De koning van Zweden, Gustaaf V (1858-1950), brengt een bezoek aan Rome.

2 mei

  • De verbinding tussen station Termini en dat in Trastevere, treedt op deze dag in werking.

11 mei

  • Opening van de brug Risorgimento. Het ontwerp was van François Hennebique (1843-1921).

4 juni

  • Het aan koning Vittorio Emanuele Il opgedragen monument plechtig wordt ingewijd. Het is bekend onder de naam het ‘Vittoriano’. Romeinen spreken ook wel van ‘slagroomtaart’ of ‘schrijfmachine’.
Rome 1911 wat gebeurde er in de Italiaanse hoofdstad
Een recente foto van het monument.

5 juni

  • Opening van de brug Vittorio Emanuele II. Het ontwerp was van de architect Ennio De Rossi.

10 juni

  • Opening van het stadion Flaminio aan de via Flaminia.

4 juli

  • Arturo Toscanini (1867-1957) dirigeert de Requiem mis van Giuseppe Verdi in het theater Augusteo

17 september

  • De eerste minister Giolitti brengt de koning op de hoogte van het besluit van zijn regering de oorlog in Libië te beginnen.

20 september

  • In het Vittoriano opent de tentoonstelling over het Risorgimento. Later zal deze collectie deel van het Museo centrale del Risorgimento worden.

29 september

  • Italië verklaart de oorlog aan Turkije die met de landing van de troepen in Tripoli begint.

11 november

  • Ernesto Nathan wordt voor de tweede keer burgemeester van Rome.

13 december

Rome 1911 wat gebeurde er in de hoofdstadOp deze woensdag overlijdt Giggi Zanazzo (1860-1911), dichter, schrijver en antropoloog. Hij was de grondlegger van de romanistica, dat in deze context betekent de linguïstiek, filologie en geschiedenis van het ‘romanesco’, het Romeinse dialect en de volkstraditie.

Terug naar 1910
Ga naar 1912
Ga naar alle jaren

Aantekeningen bij Rome 1911 wat gebeurde er in de hoofdstad

  • Tot 25 april 2025 kan men in het Vittoriano en palazzo Venezia de tentoonstelling ‘Guglielmo Marconi. Vedere l’invisibile’ bezoeken. Link.
  • Zie hier voor een wikipediapagina over het Risorgimento Museum.
  • Zie hier voor informatie over de oorlog tegen het Ottomaanse Rijk. Voor een Italiaans perpectief op deze oorlog kan men beter de gedegen Italiaanse wikipediapagina raadplegen: zie hier.
  • Voor een biografisch artikel over Enrico Coleman zie hier.

 

Rome 1870 wat gebeurde er in de toekomstige hoofdstad

Rome 1870 wat gebeurde er

Florence is dit jaar nog steeds de hoofdstad van Italië, maar Rome zal die rol na de inname van de stad op 20 september overnemen.  De wet die de overdracht vervolgens formeel regelt, wordt op 3 februari 1871 van kracht. Het jaar 1870 was een keerpunt. Op enkele van de tweeëndertig dagen werd over de toekomst van het land beslist. Hieronder het overzicht Rome 1870 wat gebeurde er in de stad.

In de lente renoveert de architect Antonio Manno de voorgevel van de basiliek  Santa Pudenziana. In de maand oktober bouwt men om het kerkhof voor niet-katholieken een muur. Met noemt het ook wel het protestants kerkhof.

6 januari

In de Sint-Pieter begint de tweede zitting van het Eerste Vaticaanse Concilie. Het Consilie begon op 8 september 1869 en zou duren tot 20 september 1870.

17 februari

Pius IX opent de Tentoonstelling van werken uitgevoerd in alle kunstvormen voor het katholieke geloof. De expositie vond plaats in het klooster van de Santa Maria degli Angeli.

9 maart

De groothertog van Toscane Ferdinando IV (1835-1908) bezoekt de stad.

21 april

In de Sint Pieter opent de derde zitting van het Eerste Vaticaanse Concilie.

Rome 1870 wat gebeurde er in de stad
Sint Pietersplein rond 1870

6 mei

In Villa Barberini op Monte Mario werd het Trigonometrische teken ingewijd om de boog van de Europese meridiaan te meten. Zie meer erover hier.

14 juni

Paus Pius IX onthult in Lorenzo buiten de muren het monument voor de soldaten die vielen tijdens de strijd voor de verdediging van de Kerkelijke Staat.

18 juli

  • De Apostolische Constitutie Pastor Aeternus bevestigt de pauselijke onfeilbaarheid in de zaken van het geloof en de zeden. De afkondiging vindt plaats tijdens het Eerste Vaticaanse Concilie. Zie hierboven 6  januari.

7 september

  • Koning Vittorio Emanuele Il stuurt een rondschrijven naar de politieke grootmachten in Europa. Hij schrijft in de brief dat hij voornemens  is om het hof en de regering naar Rome te verplaatsen. Hij zet tevens uiteen met welke maatregelen Italië de onafhankelijkheid en persoonlijke onschendbaarheid van de paus zal garanderen.

8 september

  • Koning Vittorio Emanuele II schrijf aan paus de inname van Rome door het leger niet te willen opvatten als een vijandige daad. De “preventieve maatregel” is een “onvermijdelijke noodzaak” ingegeven door de gedeelde zorg voor de “veiligheid cvan Italië en de heilige Stad”.

9 september

  • Graaf Gustavo Ponza van San Martino (1810-76) arriveert in Rome. Hij is de buitengewone ambassadeur van koning Vittorio Emanuele Il. Hij is de auteur van de brief van de koning aan de staatssecretaris van het Vaticaan Giacomo Antonelli. In de brief zijn vervat ‘de garanties noodzakelijk voor de spirituele onafhankelijkheid van de Heilige Stoel, die tevens de basis vormen voor toekomstige onderhandelingen tussen Italië en de geïnteresseerde machten’.
  • De graaf overhandigt de paus een brief van de koning ‘met de liefde van een zoon, met het geloof van een katholieke, met de loyaliteit van een koning en met de geest van een Italiaan’. Hij verklaart bovendien dat hij ‘zijn troepen naar Rome stuurt om gewelddadige acties van de revolutionairen te verhinderen’.

10 september

  • Pius IX wijdt de Fontanone dell’Acqua Marcia in. De fontein bevindt zich voor de gebouwen van de Graanschuren van Termini.

11 september

  • In een brief aan de koning brengt paus Pius IX zijn verdriet tot uitdrukking over wat hem werd meegedeeld in diens brief van 8 september. Het antwoord van de paus bereikt de koning pas op 23 september.

12 september

  • De Italiaanse troepen trekken onder leiding van generaal Raffaele Cadorna (1815-1897) de regio Latium binnen.
  • De generaal van het pauselijke leger Hermann Kanzler (1822-1891) wendt zich tot de Romeinen met de mededeling dat de Italiaanse troepen Latium zullen innemen.

18 september

De Italiaanse troepen nemen bezit van Tivoli en Monterotondo en trekken op naar Rome over de Via Nomentana.

19 september

Generaal Cadorna geeft het bevel Rome ter hoogte van Porta Pia aan te vallen.

20 september

Om 5.15 uur opent de artillerie het vuur op de Aureliaanse muur niet ver van  Porta Pia. De Italiaanse troepen trekken om 9.45 uur door de bres in de muur de stad binnen. Om 10.00 uur geven de troepen van de paus zich over. De ondertekening door de generaals Cadorna e Kanzler van de capitulatie vindt om 14.00 uur plaats in villa Albani Torlonia.

21 september

De krant La Capitale, De Hoofdstad, begint te verschijnen. De hoofdredacteur is Raffaele Sonzogno (1836-1922).

22 september

Het eerste nummer van de La Gazzetta del Popolo, De Gazet van het Volk, komt uit. De hoofdredacteur is Edoardo Arbib (1840-1906).

Rome 1870 wat gebeurde er in de stad

23 september

Generaal Cadorna benoemt een voorlopig bestuur van Rome. Michelangelo Caetani (1804-1882) wordt de voorzitter.

25 september

  • De  Joodse Gemeenschap van Rome stuurt aan Victor Emanuel II een schrijven waarin zij zich volledig achter het koninkrijk scharen.

2 oktober

In Rome en de provincies houdt men op deze zondag een referendum met de vraag of de bewoners bij het Italiaanse koninkrijk willen behoren. De ‘vraag’ is deze: Desideriamo essere uniti al Regno d’Italia, sotto la monarchia costituzionale del re Vittorio Emanuele II e dei suoi successori.

Schilderij van Cesare Maccari (1840-1919).

9 oktober

De resultaten van het plebiciet gaan naar koning Vittorio Emanuele Il die in Florence verblijft. In de stad zetelt immers het hof en de regering. De koning voegt bij decreet de stad Rome en haar provincies toe aan het koninkrijk. Het parlement verandert daarna het decreet in een wet.

11 oktober

De koning benoemt generaal Alfonso La Marmora (1804-1878) tot opperbevelhebber van Italië.

15 oktober

La Marmora benoemt een nieuw gemeentebestuur onder voorzitterschap van Francesco Pallavicini Rospigliosi (1810-1878).

20 oktober

Pius IX schort het Eerste Vaticaanse Concilie op. Hij stelt dat ‘de deelnemers van het Concilie de noodzakelijke vrijheid, veiligheid en rust ontberen’.

1 november

Paus Pius IX publiceert de encycliek Respicientes waarin hij de ‘bezetting’ van Rome definieert als ‘onrechtvaardig, gewelddadig, nietig en ongeldig’. Zie hier de tekst.

9 november

Onder leiding van de architect Antonio Cipolla (1822-1874) begint de renovatie van het Quirinaalpaleis, de toekomstige zetel van het Italiaanse hof.

13 november

De eerste verkiezingen van de stad Rome vinden plaats.

20 november

De eerste nationale verkiezingen in het koninkrijk Italië na de Inname van Rome vinden plaats.

29 november

De nieuwe gemeenteraad wordt geinstalleerd. Giuseppe Lunati is de voorzitter. Hij oefent de functie van burgemeester uit.

2 december

  • De bank van de Kerkelijke Staat heet voortaan Banca Romana.
  • De nieuwe staat Italië verwerft de Farnesetuinen, de Orti Farnesiani, op het Palatijn.

15 december

  • De wethouder Filippo Andrea Doria Pamphilj (1813-1876) neemt de functie van burgemeester waar.

16 december

  • De Gemeente Rome opent de eerste twee openbare scholen voor het basisonderwijs. Eén voor jongens in de Via dei Fienilie en de andere voor meisjes in de wijk Tor de’ Specchi.

28 december

Grote overstromingen in de stad. De wijken Borgo, Campo Marzio, Colonna en Sant’Eustachio lopen onder. Het ghetto is bijkans verdwenen onder het water van de Tiber. Na de overstromingen van deze dag stelde men een commissie in die het plan voor de bouw van de kademuren langs de Tiber opstelde. Die zouden de stad tegen het water beschermen, maar tegelijk een heel ander aanzien geven.

Een afbeelding van de rivier zonder de muren die we nu kennen

31 december

Koning Vittorio Emanuele Il komt naar Rome om de slachtoffers van de overstroming troost te brengen. In het Campidoglio ontvangt men de koning met gejuich.

Ga naar 1871
Naar alle jaren

Aantekeningen bij Rome 1870 wat gebeurde er in de stad

  1. Zie dit artikel over de Inname van Rome.
  2. Voor de uitkomst van de consultatie zie hier (it) een wikipediapagina. De andere plebicieten werden gehouden in Emilia op  11 maart 1860, in Toscane op 12 maart 1860, in Zuid-Italië en Sicilië op 21 oktober 1866.  In de regio Veneto op 21 oktober 1866.

 

Rome 1912 wat gebeurde er in de Italiaanse hoofdstad

De Romeinse uitgeverij G. Romagna & C. Editori publiceert de beroemde Storia della città di Roma nel Medioevo van Ferdinand Gregorovius. Het werk omvat vier delen. De eerste druk was verschenen in 1872 in Venetië, toen in vijf delen. De geboorte van Elsa Morante kan niet onvermeld blijven. Hieronder in Rome 1912 wat gebeurde er in de hoofdstad notities over de belangrijkste dagen.

23 februari

  • Rome viert feest omdat het parlement het decreet aanneemt dat voorziet in de annexatie van Tripoli en Cyrenaica. Tripoli werd op 5 oktober 1911 door Italië bezet.

28 april

  • Op de brug Vittorio Emanuele II wijdt men de beeldhouwwerken in van vier kunstenaars. Het zijn Giovanni Nicolini (1872-1956), Italo Griselli (1880-1958), Giuseppe Romagnoli en Edoardo Rubino (1871-1954).

25 mei

  • Op aandringen van de regering Giolitti kiest het parlement voor een uitbreiding van het algemeen kiesrecht voor mannen. Het recht bleef evenwel beperkt tot mannen van 21 jaar en ouder die konden lezen en schrijven, en mannen vanaf 30 jaar zonder deze voorwaarden. Hiermee werd de hoeveelheid kiesgerechtigden vergroot tot ruim 8 miljoen Italianen.

Rome 1912 wat gebeurde er in de hoofdstad

28 juni

  • Het Gerechtshof in Rome veroordeelt Vincenzo Paternò tot levenslange gevangensstrafvoor de moord op Giulia Trigona. Zie 2 maart 1911.

30 juni

  • Met de publicatie van Wet n° 666 in de Italiaanse staatscourant wordt het algemeen kiesrecht voor mannen een feit.

20 juli

  • De Romeinse electiciteitsmaatschappij ACEA begint haar activiteiten.

18 augustus

  • Elsa Morante ziet het levenslicht. Zij zal in deze stad overlijden op 25 november 1985.

17 oktober

  • Men begint met de bouw van de kerk Santa Croce, het Heilige Kruis, in Via Guido Reni. Paus Pius X was de opdrachtgever en financier van de kerk.

11 november

  • De drukkerij Poliglotta Vaticana publiceert de Catechismus voorgeschreven door paus Pius X. Hij is opgezet volgens het model van vraag en antwoord en geldig voor het het land.

15 oktober

  • Italië verklaart Cyrenaica tot protectoraat.

Terug naar 1911
Ga naar 1913
Ga naar alle jaren

Aantekeningen bij Rome 1912 wat gebeurde er in de hoofdstad

  • Zie hier voor Ferdinand Gregorovius (1821-1891) een Italiaanse wikipediapagina.
  • Voor de tekst van de wet n° 666 van 30 juni 1912 over het algemeen mannenkiesrecht zie hier (it).