Het gedicht in dit artikel bestaat in drie talen: het Siciliaans waarin Ignazio Buttitta (1899-1997) het schreef, het Italiaans waarin Salvatore Quasimodo het gedicht vertaalde en ten slotte mijn Nederlandse versie. Ik ken geen Siciliaans en ik weet natuurlijk ook wel dat het geen pas heeft via een andere taal te vertalen. Maar aangezien Quasimodo, de winnaar van de nobelprijs voor de literatuur in 1959, de Italiaanse vertaling maakte, heb ik mij verstout voor mijn vertaling zijn versie te gebruiken. Hier is van Ignazio Buttitta De poes.
De poes
Ook zij is heengegaan
ook de poes,
mijn huis is leger nu.
Wat het was ? Het was een poes
een staart in een krul
dikzwarte snorren, kortharig,
en twee heldere ogen
een klagend miauw-miauw
een schurker langs de benen.
Het was een poes:
een ding dat beweegt
een snuit in de lucht
op vier hoge pootjes
met een zacht plat buikje.
Het was een poes
maar zij alleen doorbrak
het donker der kamerhoeken
de schaduwen op de vloer,
de kilte en magie der dingen
die niet spreken en levend zijn.
En in mijn huis is levend
het spinrag aan de zoldering
of een inktvlek op de vensterbank;
levend als vannacht mijn ogen
zijn gevuld met tranen
als een hart verdronken
in een donkere put
zonder touw aan de emmer
en zonder een stukje hemel als hoop.
Met haar speelden eens mijn kinderen
met snippertjes papier
en de kleinste wiegde ze in slaap:
de open haard vlamde op
warmte kleurde de gezichten
en moeder, kinderen en vuur
waren een gloed van liefde.
Nu is mijn huis
een oven zonder brood
en ik een vreemdeling
rond dolend in zijn eentje.
Het gedicht in het Siciliaans met de vertaling van Salvatore Quasimodo kunt u hier in een pdf bekijken.
Aantekeningen bij Ignazio Buttitta De poes
Ignazio Buttitta, La peddi nova, Feltrinelli, Milano, 1963. Het Siciliaanse ‘peddi’ betekent huid. De bundel bevat een voorwoord van Carlo Levi. Het origineel staat op de pagina’s 184-187. Er bestaat een Fondazione Ignazio Buttitta: klik hier. Zie hier een wikipadia pagina, daar ook een Engelse versie.- De dichter Ignazio Buttitta schreef niet alleen poëzie, maar ook een toneelstuk over legende Cola Pesce. Het is een belangrijk thema in de roman Cirkel in het gras van Oek de Jong uit 1985.
- Dit gedicht verschijnt in de miniserie Italiaanse poëzie over poezen en katten.
- In het gedicht Dubbelstuk van K. Schippers vind ik de versregels 7-8: De kat golft/langs je benen. Zie het literaire tijdschrift Ons Erfdeel, Jrg. 54, 2011, n° 4, p. 70.